BERRELKARTZEAK LA BIENNALE-N. Euskadiko Orkestraren lehenbiziko kontzertua Venezian
Zein zaila den bira batean gertatzen den guztia laburbiltzea. Hainbat egin dugu jada, bai, zehatz esateko, 16 dira nazioarte mailan egindakoak. Baina bakoitza aladaraezina den esperientzia bilaktzen da, eta hau ere bai, noski. Eta hain esperientzia bizi da maila guztietan non lehenbiziko aldia dugula dirudien.
Edonola ere, estreinakoz arituak gara La Biennale di Venezia-ko 58. Nazioarteko Musika Garaikidearen Jaialdian. "Berrelkartzeak" da gure 2014/2015 Denboraldiaren leloa eta bira honetan bertan ere berrelkartze ugari bizitzen ari gara. Izan ere, euskal kulturaren ordezkaritza nabarmena bildu dugu: Luis de Pablo, Ramon Lazkano, Gabriel Erkoreka, Asier Polo, Oreka TX, Mikel Chamizo eta Euskadiko Orkestra bera. Hauekin batera, José Ramón Encinar maisua, klasikoa gure Orkestra zuzentzen, eta Txalaparta obraren egile Ivan Fedel, egun La Biennaleren Musika Atalaren zuzendaria eta Orkestra bertan izatearen arduraduna . Gure Orkestrak bildutako artista taldearen eskutik, sentimendu, emozio zein bizipen zirraragarriak bizi ditugu egunotan Teatro Alle Tese ikusgarrian.
Zenbat zoriontasun eta jakinduria! De Pablo, Lazkano eta Erkoreka konpositoreena. Hauen lanak ziren bat kontzertuko egitaraua osatzen zutenak. Lehenbiziko berrelkartze honen, hau da, euskal sortzaileen bi belaunaldiren berrelkartzearen buru, Luis de Pablo bera. Berak erabateko naturaltasunez bizi zuen La Biennalen batera eta bestera ibiltzea; naturaltasun hori erabat kontrajarria zen Orkestraren musikariek bizi zuten zirrararekin. Izan ere, konpositorea 1964. urtetik ohiko gonbidatua da Europa mailan musika garaikidearen topaketa garrantzitsuena den honetan.
Beste berrekaltzer batzuk ere izan ziren, konpositore eta artisten artekoak, esaterako. Luis de Pablo Asier Polo biolontxelojotzailearekin berrelkartu zen; De Pablok Polori eskainia da entzungai izandako "Frondoso misterio" obra. Topaketa hunkigarri honetan Luisek argi utzi zion Asierri zer espero zuen: "niri nekeza gertatu zitzaidan obra hau idaztea; beraz, zilegi deritzot Asierrek jotzerakoan izerdia bota beharrari". Eta horrela izan zen: Asierrek erronkari eutsi eta, izerdi-patsetan, interpretazioa bikaina eskaini zuen. Eta hau berresteko, sortzailearen eta bakarlariaren arteko emozioz beteriko besarkada. "Océano", Euskadiko Orkestraren eskariz Gabriel Erkorekak idatzitako lanak berrelkartu zituen beste behin bilbotar musikagilea eta Orkestra; inspirazio berezi zuen bart Orkestrak: batetik La Biennale jaialdiaren maial izugarriak eragindakoa, eta bestetik, nola ez, Venzia hiriak berak eragindakoa. "Ortzi Isilak" partiturak ere berrelkartzerako bide eman zuen: lagun zaharrak diren Ramon Lazkano konpositoreak eta bakarlari zen Shizuyo Oka klarintejotzaileak elkar topo egin baitzuten horren harira.
Eta guzti haien artean, José Ramón Encinar maisua. Pozik agertu zen kontzertuaren emaitzaz. Eta berak ere izan zuen berrelkartzeetarako aukerarik, La Biennale jaialdiko lagunekin, Orkestrarekin, konpositoreekin eta abarrekin berrelkartu baitzen.
La Biennale-ren baitan bart izandako kontzertuaren garrantziaren erakusgarri dugu bertan bildutako ordezkaritza instituzionala: La Biennaleren aldetik, Paolo Baratta presidentea, Andrea del Mercato zuzendari nagusia, eta Ivan Fedele, Musika Atalaren zuzendaria; eta Orkestraren aldetik, presidente eta Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kultura Sailburua, Cristina Uriarte eta Oriol Roch, zuzendari nagusia. Eta musika gertakariaren garrantzia, aldiz, nazioarteko komunikabideen presentziak erakuste digu: 24 ziren baimendutako komunikabideak, Alemania, Finlandia, Kroazia, Eslovenia edo Italiakoak. Bixikeria moduan, han zen Radio Vaticano ere. Kritika espezializatuena Euskadiko Orkestraren lanari adi adi egon zitzaion atzokoan.
Eta guzti hau Aresenale-ko Teatro alle Tese antzokian gertatu zen. Arselale industrializazio gertatu aurreko gune arkitektoniko ikusgarria da; itsasoari irekita, Veneziaren gailentze ekonomiko zein komertzialaren lekuko izan zen XIII. mendearen hastapenetatik. Gaur egun mota ezberdinetako gune historikoak berregokitu eta kulturgune bilakatzearen eredu ezin hobea da Arsenale.
Musika garaikidea eta etorkizuna. Bart antzokia bete zuten ikusleen artean, 70 haur izan ziren Euskadiko Orkestrak eskainitako kontzertuaz gozatzen; honela eman zioten amaiera Jaialdiak haur eta gazteei eskaintzen dien programazioaren baitan burututako jarduera pedagogikoari. Izan ere, La Biennale-k ez du alboratzen gazteek kultura garaikidearen kontsumitzaile gisa duten garrantzia.
Eta gaur, Tesela proiektuaren gaua. Venezian emango duen bigarren kontzertuan, Orkestrak "Tesela" egitasmoa aurkeztuko du: konposizio proiektu honekin ospatu zuen Orkestrak bere 30. urteurrena 2012. urtean. Proiektu hau gauzatu ahal izateko, BBVA Fundazioaren lankidetza esklusiboa izan zuen Orkestrak. Berrelkartzeetarako gaua izango da berriz ere. Horien artean, Jaialdiaren zuzendari Ivan Fedele konpositorearen eta Oreka TX-en artekoa. Orkestrak bezala, txalapartari bikoteak gogo biziz egingo dio aurre gaurko emanaldiari: "kontzertu handia da guretzat". Zalantza izpirik gabe, gaurkoa ere gau hunkigarria izango da Venezian.
Zure interesekoa izan daitekeelakoan...
Kontzertuak eta Sarrerak Ekaina
