Musikaren adibide handien bidez gizakiaren zokorik ilunenetan barrena ibili ondoren, Euskadiko Orkestra Denboraldiaren amaierara iritsiko da kontzertu-programa berri batekin, Xostakovitxen ‘tragediarekin’ hasi zen eta ‘gainditzearekin’ bukatzen den ibilbide musikal bati amaiera emango diona. Bost kontzertu eskainiko ditu orkestrak: ostiraletan, ekainak 2 eta 9, Donostiako Kursaal Auditoriumean; astelehenean, ekainak 5, Iruñeko Baluarte Auditoriumean; asteartean, ekainak 6, Bilboko Euskalduna Jauregian; ostegunean, ekainak 8, Gasteizko Principal Antzokian. Kontzertu guztiak 19:30ean izango dira.

EROSI SARRERAK HEMEN

Denboraldia amaitzeko, Robert Treviñok egungo pianojole nabarmenenetako baten presentzia eskatu du berriz: Yulianna Avdeeva. Joan den denboraldian Euskadiko Orkestrarekin debuta egin eta gero, Leonard Bernsteinen Antsietatearen aroa lana interpretatuz, Errusiako pianorako errepertorioaren interpretatzaile handietako bat den Avdeeva Euskadira itzuliko da bere beste espezialitateetako baten erakustaldia egitera: Chopinen musika. Izan ere, ezin daiteke ahaztu berak irabazi zuela 2010ean konpositore poloniarraren izena daraman Txapelketa prestigiotsua. Chopinek Pianorako 2. kontzertua konposatu zuen berak jotzeko biretan; bel canto italiarra du inspirazio nagusi lan horrek. Sorkuntza kementsua da, gazte-kutsukoa, eta pianojole bizi-bizien, hala nola Yulianna Avdeevaren, dohainik onenak ustiatzen ditu. Pianojoleak disko bat atera berri du, Resilience, ezegonkortasun handiko garaietan indartsu agertu diren konpositoreei eskainitakoa: Xostakovitx, Prokofiev, Szpilman eta Weinberg.

Euskadiko Orkestrak hasi bezala amaituko du Kontzertu Denboraldia: Xostakovitxen musikarekin. Zortzigarren Sinfonia tragiko eta izugarria ez bezala, hemen entzungo dugun 15. Sinfonia askatasunez eta baikortasunez betetako pieza da. Konpositorearen azken sinfonia izan zen, Stalin jada ez zegoenean idatzia, eta Xostakovitxek bere bizitzaren eta eraginen atzerabegirako bat egin zuen bertan nolabait, Wagner eta Rossiniren obren zatiak ez ezik, eta Xostakovitxen beraren aurreko musikaren zatiak ere hartuz.

Informazio gehiago

Abonu-denboraldiko programazioa

Euskadiko Orkestraren Kontzertu Denboraldi berri honetan sortzen eta eraldatzen duen gizakiarengan jarri nahi dugu arreta. Pertsona aktibo eta arduratsua jarriko dugu erdigunean, bere bizi-esperientzien –nola espiritualen hala mundukoien– bidez mundua mugitzen duen pertsona, hain justu.

Mahlerren eta bere Hirugarren Sinfoniaren eskutik, betierekotasuna, maitasuna eta halako kontzeptuak etorriko dira, eta beste kontzeptu batzuk –hala nola erlijio-esperientzia– Brucknerren eta haren Zazpigarren Sinfoniarekin aldetik iritsiko zaizkigu. Alde espiritual horrekin kontrastean, badira zenbait egile unibertso desberdinetatik bizitza pribatuari eta mundukoiari kolore paleta ahalik eta zabalena jartzen diotenak, hala nola Dutilleux, Correspondances lanarekin, eta Richard Strauss, Aus Italien eta Symphonia Domestica obrekin. Rakhmaninovek Hirugarren Sinfonia eta Pianorako Bigarren Kontzertuan bere jaioterriaren nostalgia zein pisutsua den erakusten digu. Prokofieven Alexander Nevski lanak heroiaren gorazarrea irudikatzen du, eta Dvorakekin konekta gaitzake lan horrek, zehazki, txekiarraren Zazpigarren Sinfoniarekin, bai eta haren herriaren borrokaren eta nahien aldarrikapenarekin ere. Identitatearen kontzeptuak Rudi Stephanen Die ersten Menschen operan izango du adierazpenik handiena. Adam eta Eva Paradisutik kanporatu ondorengo garaian kokatua, analisi freudiarra egiten dio giza izaerari egilearen lan horrek, eta erdiratu egiten gaitu analisi horrekin.

Kontzeptu horiek guztiek, hain gizatiarrak izanik, artea dute euskarri, aliatu inspiratzaile gisa. Eduardo Chillidaren jaiotzaren mendeurrena ospatzeko Antonio Lauzurikari enkargatutako obra bat izango da, hain justu, horren adierazpen nagusia. Beste omenaldi aipagarri bat Giza Eskubideen Adierazpenaren 75. urteurrena izango da, eta Nazio Batuen ereserki bihurtutako Aaron Coplanden obrarekin batera aurkeztutako testuen euskarazko lehen errezitaldia izango da, gainera.

Denboraldi honetan –eta beti Euskadiko Orkestran, beharbada–, gizakia eta artea etengabeko hausnarketan ari dira.

Euskadiko Orkestraren 2023/2024 Abonu Denboraldia 2023ko irailaren 29an hasiko da Gasteizen, eta 2024ko ekainaren 7an amaituko da Donostian. Guztira 12 abonu-programa izango dira, Gasteizen (10), Bilboren (10), Donostiaren (10 x 2) eta Iruñearen (10) artean banatuta; orotara 50 kontzertu egongo dira, hortaz, Abonu Denboraldian.

Zuzendari, bakarlari eta abesbatza handiak

Orkestrak artista ugari jasoko ditu berriro ere bere programazio berrian: zortzi zuzendari, bederatzi bakarlari instrumental eta bokal eta hiru abesbatza.  Ahotsak, abeslari bakarlarien eta hiru abesbatzen bitartez, presentzia garrantzitsua izango du Abonu Denboraldi honetan.

ZUZENDARIAK.  Robert Treviñok hasiera eta amaiera emango dio Kontzertu Denboraldiari, eta lau programa jorratuko ditu guztira (ikus xehetasunak behean). Gainerako programetarako, podiuma honako hauen artean banatuko da: Stanislav Kochanovsky, Riccardo Frizza, Marie Jacquot, Lina Gonzalez-Granados, Baldur Bronnimann (Denboraldi honetan lehendabizikoz izango dira orkestran horiek guztiak), Juanjo Mena, Juraj Valcuha eta Pablo Gonzalez (berriz izango dira gurekin horiek).

BAKARLARIAK: Atal horretan, lehenengo aldiz izango dira orkestrarekin Federico Colli, Markus Schirmer (pianoa), Sergey Khachatryan (biolina) eta Olesya Petrova (mezzosopranoa). Berriz izango dira gurekin, berriz, Alban Gerhardt (biolontxeloa) eta Justina Gringyte (mezzosopranoa) handiak. Eta ongietorri berezia emango diegu Alfonso Gomez (pianoa), Elena Sancho Pereg (sopranoa) eta Clara Mouriz (mezzosopranoa) interprete euskaldunei.

ABESBATZAK: Ahotsak protagonismo berezia du Denboraldi berri honetan, Euskadiko hiru abesbatza sartuko baititugu gure programan: Bilboko Koral Elkartea, Denboraldia irekiko duena (Mahlerren Hirugarren Sinfonia), Donostiako Orfeoia (Prokofieven Aleksander Nevski) eta Gasteizko Vocalia Taldea (Debussyren Nocturnes). 

Robert Treviño zazpigarren denboraldian, zuzendari titular gisa

Orkestraren zuzendari titularrak bere gain hartuko ditu Denboraldi berriko lau programa. Denboraldi berriari obrarik sinbolikoenetako batekin ekingo dio, Mahlerren Hirugarren Sinfoniarekin, hain justu ere, non Bilboko Koral Elkarteko emakume eta neskatilak eta Justina Gringyte mezzosopranoa sartuko baitira. Otsailean Rakhmaninoven Hirugarren Sinfoniari eta Antonio Lauzurikaren Chillida-Elogios lanaren estreinaldiari ekingo zaio. Apirilean, berriz, Treviñok lehen aldiz zuzenduko du Euskadiko Orkestra Rudi Stephanen Die ersten Menschen izeneko operan. Azkenik, Dutilleux (Correspondances) eta Richard Strauss (Symphonia Domestica) konpositoreen lan banarekin amaituko da Denboraldia; lurreko bizitzaren bertsiorik eguneroko eta familiarrenari hel egiten diote bi lan horiek.

Euskal sorkuntzaren aldeko apustua

Euskadiko Orkestraren helburu nagusietako bat euskal sorkuntza programazioaren eta erregistro diskografikoaren bidez sustatzea eta zabaltzea da. Euskal sortzaileen obra garaikideek presentzia handia izango dute 23/24 Denboraldiko programazioan; zehazki, Lauzurika, Viloria eta Venegas egileen estreinaldiak izango dira Denboraldiko proposamen berritzaile nagusiak.

Batetik, Euskadiko Orkestrak obra bat enkargatu dio Antonio Lauzurikari, Eduardo Chillidaren jaiotzaren mendeurrena ospatzeko; Chillida-Elogios deitu dio lan horri musikari gasteiztarrak. Euskadiko Orkestrak modu aktiboan egingo du bat herrialde-ospakizun horrekin.

Gure Kontzertu Denboraldian estreinatuko den beste enkargu bat Itziar Viloria bizkaitarraren Oihartzun gorriak izango da. Real Filharmonia de Galicia orkestrarekin batera egindako enkargu bat da; haren zuzendari titular izendatu berri Baldur Bronnimannek 2024ko udaberrian estreinatuko du lan hori. Horrela, Euskadiko Orkestrak iazko denboraldian Gary Carpenterren Mamu kantak (Ghost Songs) lanarekin baliatutako enkargu partekatuaren formula (garai hartan, Erresuma Batuko hainbat orkestrarekin) errepikatzen du oraingoan.

Euskal obra berriaren kapitulua Saskia Venegas euskal/belgikar musikagileak itxiko du Egeo itsasoko errefuxiatuen arazoa jorratzen duen At the Aegean Shores (Egeo itsasoko kostaldean) lanaren berrikuspenarekin. Argudio humanista hori Giza Eskubideen kontzeptuarekin lotzen da, eta garrantzi handia du horrek Euskadiko Orkestraren Denboraldi honetan. Errenteriako Musikasteren aurreko edizioan estreinatutako lana da, baina Venegasek berridatzi egin du oraingo honetan.

Ramon Lazkano ere izango da gure programazioan, azken denboraldietan ohikoa izan den bezala. Robert Treviño lotura estua finkatuz joan da, 2016an Euskal Herrira iritsi zenez geroztik, musikagile horrekin. Eta horren adierazgarri da Lazkanoren musika beste orkestra batzuen atriletara eraman duela; izan ere, Orchestra Nazionale della RAI orkestrak Mugarri estreinatu zuen martxoan. Oraingo honetan, Madrilen bizi den Baldur Bronnimann zuzendari suitzarrak zuzenduko du obra hau Gasteizen.

Euskal konpositore garaikideen presentzia nabarmenaz gain, aipatzekoa da 23/24 Denboraldiko hirugarren kontzertu-programak euskal esentzia nabarmena izango duela. Zehazki, hauek interpretatuko dira, Juanjo Mena gasteiztarrak zuzenduta: batetik, Gabriel Pierné konpositorearen Ramuntcho, Ipar Euskal Herriko kostunbrismoa eta tipismo erregionala goraipatzen dituen izen bereko liburuan –Pierre Lotik idatzitakoan– oinarritutako obra; eta bestetik, Maurice Ravelen Concerto en sol (gure orkestraren ikur bihurtu da konpositore ziburutarra).

Euskal musikaren erregistro diskografikoaren atalean, bestalde, aipatzekoa da Ondine diskoetxearekin Gabriel Erkorekaren lanen grabazio bat egingo duela Euskadiko Orkestrak Denboraldi honetan (ikus informazio gehiago grabazioen atalean, beherago).

Lehen opera gure Abonu Denboraldian, Arriaga Antzokiaren eskutik

Rudi Stephanen Die ersten Menschen opera 1920an estreinatu zen Frankfurten. 2021ean Amsterdameko Stopera instalazioetan antzeztu zen, Calixto Bieito izanik eszena-zuzendaria. Eta orain Bilbon estreinatuko da, Arriaga Antzokiaren produkzioarekin eta Euskadiko Orkestraren lankidetzarekin. Adam eta Eva Paradisutik kanporatu ondorengo garaian kokatua (Genesiaren sorrera-narrazioaren arabera), analisi freudiarra egiten dio giza izaerari egilearen lan horrek, eta erdiratu egiten gaitu analisi horrekin. Eszena udaberriko paisaia bat da, eta libretoa poesia psikologiko gisa deskriba genezake. Stephanekin gizakiaren identitatea bilatzen dugu.

Calixto Bieito da eszena-zuzendaria eta Robert Treviño, berriz, musika-zuzendaria.

Orkestraren beste jarduera batzuk

Bira Austriara: Salzburgo eta Linz

Joan den martxoaren amaieran, Poloniako lau hiritan (Varsovia, Wroclaw, Krakovia eta Katowice) beste hainbeste kontzertu egin ziren bira batean; izan ere, inflexio-puntua izan da bira hori Euskadiko Orkestraren nazioarteko ibilbide luzean.

Nazioarteko beste irteera bat du egitear Euskadiko Orkestrak, zehazkiago, Salzburgora; iaz zegoen programatuta kontzertu hori, baina bertan behera utzi behar izan zuen, Austria osoa ustekabean geratu baitzen konfinatuta. Kontzertu horiek 2024ko otsailerako atzeratu ziren. Guztira hiru musika-hitzordu izango dira Mozarten jaioterrian, eta beste kontzertu bat gehituko zaie horiei, oraingoan, Linzen, non orkestra 2018an egon zen azkenekoz. 

Grabazioak: Gabriel Erkoreka eta Americascapes 2

Orkestraren jardueraren beste funts garrantzitsuetako bat grabazio diskografikoak dira. Denboraldi honetan, gure fonotekak 80 liburuki izango ditu, batez ere euskal sorkuntzan zentratuak. Gabriel Erkorekari eskainitako hurrengo grabazioa giro erabat euskalduna duen musika-ekitaldi bihurtu da, eta Euskadiko Orkestrarekin batera, Asier Polo (biolontxeloa), Alfonso Gomez (pianoa) eta Carlos Mena (kontratenorra) elkartuko ditu, Juanjo Menak zuzendutako hiru interprete, hain zuzen, guztiak ere nazioartean ezagunak diren euskal artistak.

Grabazio hau Ondine diskoetxeak erregistratuko du. Azken bi urteotan, Orkestrak Finlandiako faktoriarekin izan duen harremana finkatuta geratu da bi Ravelen eta Americascapesen grabazioen bidez. Ondine munduko banaketa-sare garrantzitsu baten jabe da, eta horri esker, Euskadiko Orkestra nazioarteko erreferentziazko merkatu batean kokatu ahal izan da, are hedabide espezializatu ospetsuenetan (Gramophone, France Musique, BBC Music Magazine, Diapason, The New Yorker, etab.) aipamenak lortzeraino. Gabriel Erkorekari eskainitako monografikoaz gain, orkestrak Americascapes 2 jorratuko du eta aurrekoen arrastoari jarraitzea espero du.

Proiektu partekatuak

Orkestrak eutsi egingo die aurretik zituen konpromisoei, hala nola ABAO Bilbao Operaren denboraldiarekin, Bilboko Musika-Músicarekin, BBVA Fundazioaren Ezagutzaren Mugak Sariak galarekin, Donostiako Musika Hamabostaldiarekin, Zinemaldiarekin, Musikasterekin, Viralgenen Columbus Fundazioarekin eta beste hainbat ekitaldirekin.

Orkestraren Miramongo Matinéeak eta Musika Gela zikloak geroago aurkeztuko dira.

Abonuak eta sarrerak

Abonuak ekainaren 5etik aurrera erreserbatu daitezke

Oraingo abonatuak berritzeko aldiaren ondotik, abonu berriak salgai jarriko dira laster. Erreserba ekainaren 5etik aurrera eginez joan daiteke euskadikoorkestra.eus webgunearen bitartez, 943 01 32 32 telefonora deituta edo mezu elektroniko bat bidalita abonatuak@euskadikoorkestra.eus helbidera.  Abonuak jasotze-ordenaren arabera formalizatuko dira, eta eskuragarri badaude baino ez dira emango. Abonuek 80 eurotik 235 eurora arteko salneurria dute 10 kontzerturako.

Sarrera solteak salgai irailaren 1etik aurrera

Sarrera guztiak salgai egongo dira irailaren 1etik aurrera euskadikoorkestra.eus helbidean, bai eta auditoriumen webguneetan eta txarteldegietan ere.

Mezenasgoa

Mezenasgoari esker, herrialde-proiektu kultural hori garatzen lagundu nahi duten pertsonek aukera izango dute beren ekarpenen bitartez hala egiteko. Mezenasgoa etorkizuneko tresna bat da, behar-beharrezkoa, administrazio publikoek diruz laguntzeko politiken osagarria, eta kulturari eta gizarteari laguntzeko eta horiek garatzeko bitarteko bilakatuko da aurrerantzean. Orkestrari egindako ekarpenek, haien modalitatea dena dela, kenkari fiskalerako aukera emango dute. Informazio gehiago hemen: euskadikoorkestra.eus

Esker onak

Azkenik, orkestrak bere jardueren garapenean parte hartzen duten erakunde guztien laguntza eta babesa eskertu nahi du: abonatuei eta ikusleei oro har, erakunde babesle eta laguntzaileei, kultur eragileei, hedabideei eta abarrei, Euskadiko Orkestraren jarduera ahalbidetzen baitute.

22/23 Denboraldiaren amaiera

Musikaren adibide handien bidez gizakiaren zokorik ilunenetan barrena ibili ondoren, Euskadiko Orkestra 22/23 Denboraldiaren amaierara iritsiko da kontzertu-programa berri batekin, Xostakovitxen ‘tragediarekin’ hasi zen eta ‘gainditzearekin’ bukatzen den ibilbide musikal bati amaiera emango diona. Bost kontzertu eskainiko ditu orkestrak: ostiraletan, ekainak 2 eta 9, Donostiako Kursaal Auditoriumean; astelehenean, ekainak 5, Iruñeko Baluarte Auditoriumean; asteartean, ekainak 6, Bilboko Euskalduna Jauregian; ostegunean, ekainak 8, Gasteizko Principal Antzokian. Kontzertu guztiak 19:30ean izango dira eta sarrerak salgai daude 10 eurotik aurrera.

Chopinen Pianorako 2. Kontzertua, Yulianna Avdeevaren eskuetan, eta Xostakovitxen 15. Sinfonia izango dira Robert Treviñok zuzenduko dituen kontzertu hauen plater nagusiak. Horien aurretik, kontzertuak hasteko, Wagnerren Nurenbergeko maisu kantariak operaren obertura entzungo da, Musikeneko orkestra-zuzendaritzako bi ikasleren batutapean.

Informazio gehiago

Musikaste, Euskal Musikaren Astea, Eresbilek antolatzen duena, 51. edizioa eskaintzen ari da egunotan Errenterian. Urrezko ezteien ondoren, erronka da jaialdiaren helburuak betetzen jarraitzea, besteak beste, sortzaileei eta interpreteei laguntzea, gure konpositoreen musika aurkitzea, antzinako musikatik hasi eta egile klasikoen musikara, egungo konpositoreei laguntza berezia emanez.

Euskadiko Orkestrak euskal musikaren ekoizpenaren hedapenean ekarpena egiten jarraitu nahi du, eta euskal interpreteei bultzada emateko plataforma izaten ere jarraitu nahi du, hortaz, aurtengo edizioan ere parte hartuko du jaialdi honetan. Hogeita bosgarren parte-hartzea izango du orkestrak Musikasten.

Larunbat honetan, maiatzak 27, 19:30ean Lekuona Fabrikan izango den amaiera-kontzertuan, orkestra izango da Andra Mari Abesbatzarekin batera musikaz betetako aste honi bukaera bikaina emateaz arduratuko dena. Kontzertu hau Juanjo Oconek zuzenduko du, eta berak eramango ditu atriletara Felix Ibarrondo, Anita Idiartborde, Francisco Escudero, Gabriel Pierné, Miguel González Bastida, Jose Maria Iparragirre eta Pablo Sorozabal. Errepertorioan nabarmentzekoa da Ibarrondoren Euskal serenata obra, erabateko estreinaldia izango duena.

Informazio gehiago

Miramongo Matinéeak 22/23 Denboraldiko azken-aurreko hitzorduarekin datoz, kasu honetan Cuivres en Pays Basquek eskainiko duena, ‘Metalak Euskal Herrian’ izenburupean, larunbat honetan, maiatzak 13, 11:00etan, Miramongo egoitzan.

SARRERAK HEMEN EROSI

Cuivres en Pays Basque (‘Metalak Euskal Herrian’) Ipar Euskal Herrian jatorria duen kultur erakunde bat da, hiru esparru nagusitan lan egiten duena: hezkuntza sektorea, non tailer pedagogiko-artistikoak eskaintzen dituen; sektore amateurra, zeinaren praktika sustatzen duen; eta arlo profesionala, zeinaren baitan kontzertuak eskaintzen dituen hainbat formatutan, errezitaldi txikietatik hasi eta metalen saileko 30 musikari arteko orkestra-formazioetaraino. Maila handiko orkestra europarretatik datozen interpreteak hartzen ditu barne.

Taldea Denboraldiko azken-aurreko Miramongo Matinéean dozena erdi musikariz osatutako metal formazio txiki gisa aurkeztuko da: Jimmy Charitas (tronpa), Didier Bousquet (tronpeta), Miguel Echepare (tronpeta), Arnaud Mandoche (tronboia), Ander Raya (tronboia) eta Oscar Abella (tuba). Charitas eta Raya ez beste guztiak Euskadiko Orkestraren kideak dira.

Oraingo honetan, Cuivres en Pays Basquek bidaia musikal bat proposatzen du, Errenazimenduko musikatik musika garaikidera eta jazzera arte, Falconiero, Fauré, Verhelst, Stevens eta Golson bezalako egileen lanekin.

Aipamen berezia merezi dute Matinéea ireki eta itxiko duten obrek. Kontzertua hasteko taldeak bere ereserki ofiziala interpretatuko du, Metalak Euskal Herrian, bere kideetako batek idatzia, Nicolas Chatenet-ek, Parisko Opera Nazionaleko Orkestrako tronpeta bakarlari ere badenak. Matinéea itxiko duen obra Jan Hadermannen Gernika izango da (Ander Rayak egindako moldaketa batean), 1937an udalerri bizkaitarra suntsitu zuen bonbardaketa beldurgarriaren oroimenez. Hain zuzen bonbardaketaren 86. urteurrena duela egun gutxi izan zen. Azken obra honetan Ortzi Oihartzabalek —Euskadiko Orkestraren biolinjole ere badenak— narratzaile-lanak egingo ditu.

Sarrera solteak (11€) salgai daude euskadikoorkestra.eus webgunean eta Kursaal Auditoriumeko leihatilan. Gainera, leku librerik geratuko balitz, orkestraren egoitzako leihatilan bertan eros ahal izango lirateke kontzertuaren egunean.

Miramongo Matinéetara eroso joateko, Euskadiko Orkestrak doako autobus-zerbitzua eskainiko dio kontzertua ikustera doazen abonatuei. 10:25ean abiatzen da autobusa Gipuzkoa Plaza 4tik eta geldialdiak egiten ditu Antso Jakituna 18an eta Madril Hiribidea 34an.

Miramongo Matinéeek Kutxa Fundazioaren babesa dute sortu zirenetik.

Informazio gehiago

Miramongo Matinéeak 22/23 Denboraldiko hamalaugarren hitzorduarekin datoz, kasu honetan Arima Boskoteak eskainiko duena, ‘Bi bioladun kintetoak’ izenburupean, larunbat honetan, maiatzak 6, 11:00etan, Miramongo egoitzan. Taldea bere osotasunean Euskadiko Orkestrako musikariek osatzen dute: Nathalie Dabadie (biolina), Irene Echeveste (biolina), Delphine Dupuy (biola), Natacha Dupuy-Scordamaglia (biola) eta Jon Larraz (biolontxeloa).

SARRERAK HEMEN EROSI

Arima Boskoteak Beethoven eta Dvoraken bi bioladun kintetoak eskainiko ditu, horietako lehena XIX. mende hasieran konposatutakoa eta bigarrena mende beraren amaieran.

Alde batetik, Ludwig Van Beethovenek Hari-kintetoa 1801ean idatzi zuen eta Moritz von Fries Kondeari eskaini zion. Mezenas honi obra gehiago ere dedikatu zizkion konpositore alemaniarrak: urte horretan bertan biolinerako bi sonata eta, geroago, bere Zazpigarren Sinfonia ospetsua ere bai. Kinteto honek Franz Schubert inspiratuko zuen tonalitate bereko kinteto propioa konposatzeko, nahiz eta Schubertek bi biolontxeloren alde egitea erabaki zuen, bi biolaren ordez.

Bestalde, Antonin Dvorak txekoslovakiarrak, 1892an 30 urte zituela Estatu Batuetara bizitzera joan zenak, 3. Hari-kintetoa 1893ko udan idatzi zuen, Iowan zegoela. Kinteto hau idatzi eta berehala, Dvorakek bere Kuarteto Amerikarra argitaratu zuen. Bi ganbera-pieza horiek konpositoreak bere jatorrizko herrialdeko musika herrikoia eta inspirazio amerikarra arrakastaz uztartzen jakin izan zuela erakusten dute modu ezin hobean.

Sarrera solteak (11€) salgai daude euskadikoorkestra.eus webgunean eta Kursaal Auditoriumeko leihatilan. Gainera, leku librerik geratuko balitz, orkestraren egoitzako leihatilan bertan eros ahal izango lirateke kontzertuaren egunean.

Miramongo Matinéetara eroso joateko, Euskadiko Orkestrak doako autobus-zerbitzua eskainiko dio kontzertua ikustera doazen abonatuei. 10:25ean abiatzen da autobusa Gipuzkoa Plaza 4tik eta geldialdiak egiten ditu Antso Jakituna 18an eta Madril Hiribidea 34an.

Miramongo Matinéeek Kutxa Fundazioaren babesa dute sortu zirenetik.

Informazio gehiago

Euskadiko Orkestrak ostegun honetatik aurrera 22-23 Denboraldiko bederatzigarren eta azken-aurreko programari ekingo dio, ‘Pasioa’ izenekoa. Euskadiko Orkestraren buru lehendabizikoz arituko da Karel Mark Chichon datozen egunotan ohiko lau hiriburuetan izango diren bost kontzertuetan: ostegun eta ostiralean, maiatzak 4 eta 5, Donostiako Kursaal Auditoriumean; astelehenean, maiatzak 8, Gasteizko Principal Antzokian; asteartean, maiatzak 9, Iruñeko Baluarte Auditoriumean; eta ostiralean, maiatzak 12, Bilboko Euskalduna Jauregian. Kontzertu guztiak 19:30ean izango dira.

EROSI SARRERAK HEMEN

Programaren obra nagusia kontzertuen bigarren zatian etorriko da. Sergei Prokofieven partitura unibertsalentzat jotzen dena, Romeo eta Julieta baleta, San Petersburgoko Kirov antzokiaren enkargua izan zen, konpositorea Sobietar Batasunera behin betiko itzultzea pentsatzen ari zenean, bi hamarkada erbestean igaro ondoren, Estatu Batuetan, lehenik, eta Europan, gero. Bere herrialdean ere artista izateko grinak bultzaturik, eta bere etapa modernistakoa baino errazagoa zen estilo batekin, Prokofievek balentria bat lortu zuen hiru hilabetean soilik: Shakespeareren maitasun-istorio hilezkor Romeo eta Julietan oinarritutako baleta idaztea. Baletaren bi suite orkestralen pasarte nagusien hautaketa egin du Chichonek programa honetarako, eta hori da kontzertuetan entzungo dena.

Euskadiko Orkestraren zuzendari titular Robert Treviñoren hitzetan: “Romeo eta Julieta baleta Prokofievek idatzitako lanik aipagarrienetakoa izan zen. Eta bertako suitea, Chichon maisuak gidatua, Denboraldiko gailurretako bat izango da. Pieza hau oso gustukoa dut hainbat arrazoiengatik. Musikari dagokionez, Shakespeareren Romeo eta Julietaren istorio handiaren irudikapen perfektua delako, maitasun sakon eta galera sakon baten berri ematen duen istorioa”.

Aurretik, lehen zatian, Erich Wolfgang Korngolden Biolontxelorako kontzertua entzungo da. Hamahiru minutuko obra hau konpositore txekiarrak 1946an Deception filmerako —Bette Davis protagonista izan zuen melodrama noir ezaguna— konposatu zuen soinu-bandaren zabalkuntza bat da, eta pianojole, konpositore eta biolontxelojole baten arteko zorigaiztoko maitasun-triangelu bat kontatzen zaigu film horretan. Anne Gastinel, erreferentziazko biolontxelojolea Frantzian, izango da kontzertuaren solo-zatiaren dramatismo biziari aurre egingo diona.

Kontzertuen zuzendaria izango da Karel Mark Chichon, Kanaria Handiko Orkestra Filarmonikoko zuzendari titularra, 2009tik 2012ra Letoniako Orkestra Nazionalarekin ere aritu zena lanean; Andris Dzenitis deskubritu zuen bertan, eta euskal publikoari aurkeztuko dio haren musika. Hautatutako obra Postludium. Ice da, non konpositore letoniarrak paisaia izoztu maiestatetsuak islatzen dituen.

Sarrerak salgai 10 eurotik aurrera

Sarrerak salgai daude saio guztietarako euskadikoorkestra.eus-en, baita auditoriumen webgune eta leihatiletan ere, 10 eta 38 euro bitartean.

Informazio gehiago

2009 urteaz geroztik, FEVAS Plena Inclusion Euskadik eta Euskadiko Orkestrak hainbat elkartze eta tailer egin dituzte desgaitasuna duten pertsonen kolektiboari musika hurbiltzeko. Aliantza estrategiko honek fruitu garrantzitsuak eman ditu, ‘Soinu-mosaikoa’ proiektua kasu, Espainiako orkestra guztien inplikazioa lortu zuen ariketa inklusibo guztiz aitzindaria.

Aste honetan berreskuratuko dira pandemia hasi zenetik etendako tailer horiek, eta berrikuntzekin itzuli dira. Horietako bat da Arabako hainbat elkartek bat egin dutela elkartze horiekin, eta hortaz, Euskadi osoko pertsonei zabaltzen zaizkie dagoeneko tailerrok. Horrez gain, desgaitasun intelektuala duten lagunen behar desberdinetara (motorrak, ikusmenekoak, sentsorialak) egokitutako musika-instrumentuak gehitu dira. Pertsona guztiek musika interpretatzeko aukera izan dezaten, beharrezkoa da erabiltzeko moduko musika-tresnak sortzea, eta musika-teknologia irisgarriarekin zerikusia duen oro, oraingoz, berritzailea da eta ibilbide laburrekoa.

Tailerrak

Lehen tailerra atzo egin zen, apirilak 25, Bilboko J.C. de Arriaga Kontserbatorioan eta Apnabi, Aspace Bizkaia, Gaude eta Gorabide elkarteek parte hartu zuten bertan. Bigarrena Euskadiko Orkestraren Miramongo egoitzara iritsi da gaur, eta Aspace Gipuzkoa, Gautena, Goyeneche Fundazioa eta Uliazpi Fundazioa izan ditu partaide. Bihar, osteguna, apirilak 27, tailerra Gasteizko Jesus Guridi Kontserbatorioan eskainiko da, Apdema eta Usoako kideekin. Tailer guztiak 10:30ean hasiko dira, 14 urte arterainoko haurrekin, eta 12:00etan jarraituko dute helduekin. Tailerretan landuko dira musikaren garaiera eta iraupena, intentsitatea eta erritmoa, Euskadiko Orkestraren Musika Gelaren koordinatzaile Mikel Cañadaren zuzendaritzapean.

Musika Teknologia Irisgarria

Musika-teknologia irisgarriaren ideia eta beharra Musikeneren Musika Bitartekaritza Masterraren eta FEVASen proiektu batetik abiatu da, Mikel Cañada buru dela. Ekimen honetan musika esperientzia inklusibo bihurtzeko lanabesak izateko beharra antzeman da. Merkatuan erreferentzia gutxi daude eremu horretan, eta Musikenek instrumentu egokituen lehen erosketa egin du. Orain, Euskadiko Orkestra Musika Gelaren hezkuntza-zikloaren baitan eta FEVAS Plena Inclusion Euskadirekin harreman estuan antolatutako tailer horietan erabiliko dira instrumentuok.

Informazio gehiago

Miramongo Matinéeak 22/23 Denboraldiko hamahirugarren hitzorduarekin datoz, kasu honetan Groupe Damasiennek eskainiko duena, ‘Hommage à Jean-Michel Damase’ izenburupean, larunbat honetan, apirilak 22, 11:00etan, Miramongo egoitzan. Taldea ia bere osotasunean Euskadiko Orkestrako musikariek osatzen dute: Itziar Prieto (biolina), Delphine Dupuy (biola), Pascale Michaud (biolontxeloa), Ander Erburu (flauta), Ivan Bragado (harpa). Christine Icart, hau ere harpajolea, da taldeko beste kidea.

SARRERAK HEMEN EROSI

Denboraldiko hamahirugarren Miramongo Matinée honen bezperan hamar urte beteko dira musikaren munduak Jean-Michel Damase konpositore eta pianista frantziarra galdu zuenetik. Kontzertu hau omenaldia izango da gizon xume eta apal bezain aparta honi, estilo paregabeko ekoizpen musikalduna bera.

Musika-giroan hazi zen Jean-Michel Damase, Gabriel Fauré eta Maurice Ravelen obrak sortu zituen Micheline Kahn harpajolearen semea baitzen. Alfred Cortoten ikasle, Parisko Musika Kontserbatorio Nazionalean egin zituen ikasketak Damasek, bertan graduatu zen eta hamabost urterekin pianoko lehen saria lortu zuen aho batez. Sari garrantzitsu gehiago lortzen jarraitu zuen hurrengo urteetan, eta kontzertista gisa ibilbide arrakastatsua hasi zuen. Pierre Barbizet, Lily Laskine eta Jean-Pierre Rampal bezalako interprete handiekin emanaldiak eskaini zituen.

Bere obra guztiak gaitasun instrumentalen ezagutza intimoa erakusten du, bere orkestrazioa osoa eta koloretsua da, baina ganbera-musika lehenetsi izan zuen beti, bereziki haize-instrumentuentzat, talde txikientzat eta flauta, harpa eta hari-boskotearentzat idatzitakoa.

Kontzertu honek harparako errepertorioa hartzen du ardatz, bere amak jotzen zuen instrumentua. Honako obrak entzun ahal izango dira: Bi harparako sonatina birtuosistikoa; Flauta, harpa eta biolontxelorako trio erritmikoa; eta Flauta, harpa eta hari-triorako kinteto liluragarri eta sentsuala.

Sarrera solteak (11€) salgai daude euskadikoorkestra.eus webgunean eta Kursaal Auditoriumeko leihatilan. Gainera, leku librerik geratuko balitz, orkestraren egoitzako leihatilan bertan eros ahal izango lirateke kontzertuaren egunean.

Miramongo Matinéetara eroso joateko, Euskadiko Orkestrak doako autobus-zerbitzua eskainiko dio kontzertua ikustera doazen abonatuei. 10:25ean abiatzen da autobusa Gipuzkoa Plaza 4tik eta geldialdiak egiten ditu Antso Jakituna 18an eta Madril Hiribidea 34an.

Miramongo Matinéeek Kutxa Fundazioaren babesa dute sortu zirenetik.

Informazio gehiago

Poloniara bira arrakasta osoz burutu ostean, Euskadiko Orkestrak ostegun honetatik aurrera 22-23 Denboraldiko zortzigarren programari ekingo dio, ‘Arimatik’ izenekoa. Euskadiko Orkestraren buru lehendabizikoz arituko da Christoph-Mathias Mueller datozen egunotan ohiko lau hiriburuetan izango diren bost kontzertuetan: ostegun eta ostiralean, apirilak 20 eta 21, Donostiako Kursaal Auditoriumean; astelehenean, apirilak 24, Iruñeko Baluarte Auditoriumean; asteartean, apirilak 25, Bilboko Euskalduna Jauregian; eta asteazkenean, apirilak 26, Gasteizko Principal Antzokian. Kontzertu guztiak 19:30ean izango dira.

EROSI SARRERAK HEMEN

Kontzertu-programa honen protagonista nagusia solista gonbidatua izango da, Frank Peter Zimmermann, Euskadiko Orkestraren lagun handia, duela bi hamarkadatik bere Kontzertu-Denboraldia sarri bisitatu duena. Orkestra batekin debuta egin zuenetik –10 urte zituen soilik–, Zimmermann nazioarteko orkestra garrantzitsu ia guztiekin aritu da jotzen (Bostoneko eta Chicagoko sinfonikoak eta Vienako eta Londreseko filarmonikoak, besteak beste) eta gaur egun jardunean dauden biolinista guztien arteko errepertoriorik luzeenetako bat du. “Dena irabazi, grabatu eta interpretatu du”, idatzi dute berari buruz.

Kasu honetan orkestrak Zimmermannen eskuetan britainiar errepertorioko biolinerako kontzerturik ospetsuena utziko du, errepertorio osoko luze eta zailenetakoa ere badena, askok diotenez: Edward Elgarren Biolinerako kontzertua. Zirrara biziko partitura da, Wagnerren, Beethovenen eta Brahmsen oihartzunak biltzen dituena eta Zimmermannek arreta handia jarri dio azken bi urteetan: munduko leku askotan interpretatu du, baita Madrilen eta Galizian ere, eta ekainean berriz defendatuko du, Zurichen Tonhalleko orkestrarekin.

Euskadiko Orkestraren zuzendari titular Robert Treviñoren hitzetan: “Frank Peter Zimmermann inoizko biolinjole ezagunenetako bat da. Mundu osoko audientziek miresten dute. Beti da festa gure orkestrarekin bat egiten duenean. Eta momentu hau ospatzeko biolin-kontzertu guztien errege dena aurkeztea pentsatu genuen: Elgarren Biolin Kontzertua. Ez da kontzertu soil bat; 40 minutuko tour de force bat da, non orkestrak eta bakarlariak, elkarlanean, Everest mendiko altuerara garamatzaten, bizitzak eskain diezazkiguken esperientzia guztietan barrena”.

Gainera, zortzigarren abonu-programa honek Alexander Veprik musikagile errusiarraren irudia deskubritzea proposatzen digu; gulag batean egon zen egilea —Siberiako bortxazko lanen esparru batean—, eta ondoren bere Bi poemak idatzi zituen, hilzorian zegoela. Kolorez eta energiaz betetako musika da, baina sakontasun handikoa, eta Muellerrek zuzenduko du; izan ere, berak jarri baitzuen Veprik mapan 2020an OPUS Klassik saria jaso zuen disko bikain bati esker.

Vepriken sormen-unibertsoan barneratu aurretik, Beethovenek idatzi zuen opera bakarraren, Fidelio izenekoaren, obertura entzungo dugu. Lan horrek kontatzen du bidegabeko espetxeratze bat eta askatasunaren aldeko borroka, Vepriken istorio pertsonal tragikoa markoztatzeko.

Sarrerak salgai 10 eurotik aurrera

Sarrerak salgai daude saio guztietarako euskadikoorkestra.eus-en, baita auditoriumen webgune eta leihatiletan ere, 10 eta 38 euro bitartean.

Informazio gehiago

Euskadiko Orkestrak DNAn darama nazioarteko bokazioa duela 41 urte abian jarri zenetik. Denbora honetan guztian Europako herrialde ugari bisitatu ditu, baita Hego Amerikakoak ere, baina irteera europar berri hau, historiako hogeita bigarrena, inflesio-puntua izan da bere nazioarteko ibilbidean. Polonia ikaragarrizko musika-tradizioa duen herrialdea da, artista eta musikagile handien eta ehun urte baino gehiagoko orkestren sorterria, eta Beethoven Jaialdia, Robert Treviño titularrarekin duen harremanari esker Euskadiko Orkestra gonbidatu duena, Poloniako jaialdi garrantzitsuenetako batean bilakatu da bere fundatzaile Krzysztof Pendereckiren eskutik. Basque National Orchestrari ongietorria emateko prest zeuden Varsovia, Wroclaw, Krakovia eta Katowice hirietan, sarrera guztiak bukatuta, guztira 5.400. Horrela, bada, Euskadiko Orkestrak ezin zuen huts egin, eta programa exijentea eta maila altukoa eraman du, eta indarrez egin dio aurre.

Programa exijentea

Polonian aurkezpen honetarako diseinatutako programa berbera izan da lau kontzertuetan. Irekiera gisa, Boléro ezagun eta unibertsala, Ravel konpositoreak idatzia, euskaldun gisa aldarrikatzen dugun figura eta Euskadiko Orkestrak bere kutsu eta begirada propioarekin erakusteko ahalmena duena. Eta horrekin hasi du orkestrak bere konkista, Ravelen kapritxoei erantzunez eta familia instrumental ezberdinak in crescendo moduan txertatzen jakinez, partiturak eskatzen duen bezala, beti zuzen eta konpositorearen alderik euskaldunenari aurre eginez. Hasierako konpasetatik, Ravelen Pavane pour une infante défunte hartuz obertura moduan, Euskadiko Orkestra lurraldea markatzen joan da eta publikoa bere alde izan du. Horrela eman dio bide, zalantzarik gabe, kontzertuaren funtsezko obra gisa aurkezten zenari, Mahlerren Bosgarren konplexuari. 70 minutuko partiturak konpositorearen soinu-unibertso osoa ezagutzeko tartea ematen du, baina baita orkestra baten gaitasuna egiaztatzeko ere. Erronka handia zen, baina Euskadiko Orkestrak sendotasunez gainditu du, konfiantza, kontzentrazio eta kalitate estandar altua erakutsiz. Txalo-zaparrada luzeak eskaini dituen publikoaren erantzunak eragin handia izan du orkestran, eta bi edo hiru bisekin erantzun du, hiri bakoitzean ia hiru orduko kontzertua osatuz. Jesus Guridiren Amorosa, Geronimo Gimenezen Luis Alonsoren Ezteien Intermedioa eta Brahmsen 5. Dantza Hungariarra zituen orkestrak atriletan gordeta kontzertuak amaitzeko, eta publikoari oroitzapen ahaztezina uzteko balio izan dute.

Robert Treviñoren hitzetan, “musikariek pasio, botere eta gogo handia erakutsi dute. Lau aldiz jo dute sinfonia hau jende askoren aurrean, eta soinurik onena eta interpretazio sakona eskaintzea lortu dute. Horregatik guztiagatik oso harro nago Euskadiko Orkestraren zuzendari titular izateaz. Orkestrak maila oso altuan dagoela erakutsi du”.

Euskadiko Orkestra Varsovia, Wroclaw, Krakovia eta Katowice hirietatik igaro ostean “esan dezakegu harreman sendoa ezarri dugula Beethoven Jaialdiarekin, eta etorkizunean itzultzeko aukera zigilatu dugu”, dio Euskadiko Orkestraren zuzendari nagusi Oriol Rochek.

Tradizioa eta modernitatea uztartzen duten aretoak

Bisitatu ditugun aretoek tradizioa eta modernitatea uztartzen dituzte. Varsovia eta Krakovia toki historikoak dira, lehenengoa Bigarren Mundu Gerraren ostean berreraikia, eta bigarrena ehun urtetik gorako hormekin, eta biak ala biak historiaz Beteta. Bertatik pasa dira musikagile eta interprete handiak, Poloniako musika-historiari forma eman diotenak eta gaur egun erabateko begirunez eta miresmenez ikustera eraman gaituztenak. Wroclaw eta Katowiceko auditorioak ere garrantzia handiko lekuak dira, baina askoz beranduago eraikiak, abangoardiazko arkitekturarekin, eta askok diotenez, mundu osoko akustikarik onenetakoa duten entzunareto bilakatu dira. Eszenatoki horietatik pasa da Euskadiko Orkestra, eta horrela markatu du mugarri berri bat bere nazioarteko ibilbidean, euskal kulturaren enbaxadore rola betez oraingoan ere.

Erakundeetako ordezkariak, familietako kideak eta lagunak

Egun hauetan zehar pertsona eta ordezkari instituzional asko izan ditu alboan Euskadiko Orkestrak Poloniako aurkezpenean. Varsoviako kontzertuan Beethoven Jaialdiaren presidente Elzbieta Penderecka izan zen. Gotzone Sagardui Eusko Jaurlaritzako Osasun sailburuak ireki zuen euskal ordezkaritza instituzionala Varsovian, Viralgen enpresako kontseilari delegatu Javier García Cogorrorekin batera. Viralgenek Poloniako hiriburuko kontzertua babestu zuen, lan handia egiten baitute bertan ikerketa genetikoaren arloan. Krakoviako kontzertura joan ziren Krakoviako Gobernuaren Kultura presidenteorde Robert Piaskowski; Poloniako kontsula Burgosen, Enrique de Villamor y Soraluce; Cervantes Institutuaren zuzendari Beatriz Hernanz; Antoni Wit orkestra-zuzendari poloniarra, hainbat urtez Nafarroako Orkestra Sinfonikoaren titular izandakoa eta gaur egun Krakoviako Orkestra Filarmonikoaren ohorezko zuzendaria. Ordezkaritza zabal horretaz gain, Euskadiko Orkestrarekin egon dira, baita ere, musikari poloniarren familiar ugari, orkestrako kideen adiskideak eta munduan barrena dabiltzan euskaldunak, bereziki Erasmus programagatik Polonian dauden ikasleak, Euskadiko Orkestrak erakarrita kontzertuak ikustera joan direnak.

Katowice, biraren amaiera

Gaur amaituko du Euskadiko Orkestrak bira Katowicen, industria-hiria, meatzaritza-tradizio handikoa, eta Europa osoko auditorio garrantzitsuenetakoa barne hartzen duena, akustika onenetakoarekin. Bertan burutuko du orkestrak Polonian barrena egin duen lau kontzertuko bira handi hau, bere nazioarteko historian toki garrantzitsua hartuko duena.

Birako argazkiak

Informazio gehiago