Euskadiko Orkestrak Ondartxo, Pasaiako Itsas Kulturaren Zentrua, eta bertan dagoen Jaizkibel draga aukeratu ditu 2012/2013 denboraldian bere irudia izango diren argazkiak burutzeko.

Tradiziozko itsasontzien ikerkuntza eta berreskuraketarako espazio honek euskaldunok itsasoarekin antzinatik izandako harreman estua erakusten du. Bertan garai eta tamaina ezberdinetako ontziak zaharberritzen dituzte euskal ontzi-ondarea babesteko. Han dago halaber duela gutxi zaharberritutako "Jaizkibel" lurrin draga, 80ko hamarkadara arte Pasaiako uretan erabili zena. Espazio honek itsas ingurunean aukera ezberdinak eskaini dizkio erreportaia burutu Juantxo Egañari.

Hona hemen erreportaia nola egin den erakusten duten hainbat irudi.

Txirri, Mirri eta Txiribiton pailazoek berrogei urte betetzen dituzte aurten eszenatoki gainean. Urtebetetze hau ospatzeko jarduera eta emanaldi ugari burutzen ari dira Euskadiko toki ezberdinetan. Gauzak honela, datorren abuztuaren 21ean, Bilboko Aste Nagusiaren baitan, Txirri, Mirri eta Txiribitonek eta Euskadiko Orkestra Sinfonikoak "40 urteko algara" kontzertua eskainiko dute bizkaitar hiriburuko Euskalduna Jauregian.

Barre egin eta abestea helburu izango dituen algararen festa honetan ez da musika onena faltako eta familiarteko publikoari zuzenduko zaio. Txirri, Mirri eta Txiribiton eta Orkestrak pailazoen abestirik ezagunenen aukeraketa zabal bat interpretatuko dute, horien artean "Txirri, Mirri eta Txiribiton", "Pintto, Pintto", "Zapi zuria", "Behin edo behin", "Paristik natorren"... horretarako lagun izango dituzte Txirri, Mirri eta Txiribiton Junior, Bilboko Koral Elkarteko Kontserbatorioko Abesbatza eta Araoz Txiki eta Easo Txiki abesbatzak. Entzulegoa ere kantu kantari aritzea espero dute gainera. Eta guztiak zuzentzeko, Juan José Ocón maisua.

Kontzertu honetarako sarrerek 5€tako prezio bakarra dute eta Euskalduna Jauregiko Leihatilan (astelehenetik larunbatera, 17:00etatik 20:00etara), BBKren orotariko kutxazainetan, 944 310 310 telefonoaren bidez edo interneten, www.bbk.es webgunean eros daitezke. 

Komunikabideen aurrean aurkeztu da Euskadiko Orkestra eta Musikenek, Euskal Herriko Goi Mailako Musika Ikastegiaren arteko elkar lanerako lehentasunezko hitzarmen garrantzitsua. Aurkezpenean aritu dira Iñigo Alberdi, Euskadiko Orkestrako zuzendari nagusia, Musikeneko kudeatzaile akademikoa, Patricio Goialde eta hitzarmen honek beren formakuntzan izango duen garrantziaz mintzatu diren Musikeneko ikasleak.

Iñigo Alberdi eta Patricio Goialde bat etorri dira akordio honengatik beren poza adierzterakoan, bi erakundeek helburuak ez ezik, lurraldea eta Eusko Jaurlaritzaren menpeko erakundeak izatea ere partekatzen baitute. Euskadiko Orkestra eta Musikene bidaide bilakatzen dituen hitzarmen hau estrategikoa da Euskadiko Orkestrarentzat, Orkestraren kultur zein musika jarduera bultzatzeko eginkizunarekin bat baidator. Mailarik goreneko formakuntzaren alorreko erakunde baten eta erakunde profesional nabarmen baten arteko konbinaketa suposatzen du eta biek sinergiak partekatzea ahalbidetuko du.

Patricio Goialdek nabarmendu du orkestra bateko kide izatera heltzea dela beren ikasleetariko askoren helburu nagusia. Horregatik, goi mailako ikasketen eta profesionaltasunaren arteko jarraipen horren alde lan egitea oso positibotzat jo du., Jarraipen ildo horretan bi erakundeen arteko gertutasuna azpimarratu du, halaber.

Bi kudeatzaileek erakundeek akordioa zehazterakoan eskainitako erraztasunengatik beren esker ona adierazi dute.

Rakel Rivera Flauta ikasleak hitzarmen honek mundo profesionalera hurbiltzeko eskaintzen dien aukera eskertu du eta Musikenentzat beste goi mailako ikastegiekiko bereizgarria izango dela gaineratu du. Asier Puga Orkestra Zuzendaritza ikasleak akordio honek musikarien formakuntzaren eta ibilbide profesionalaren arteko mugak hausten dituela adierazi du eta Euskadiko Orkestrak eskaintzen dien aukera berri hau eskertu du, Musika Laborategia bezalako beste jardueren artean kokatuz.

Hitzarmena irailean 2012/2013 ikasturtea hastean jarriko da abian eta lehenbiziko emaitza nabermena 2013ko maiatzean helduko da, Euskadiko Orkestrak lehenbiziko aldiz Mahlerren Seigarren Sinfonia erraldoia interpretatzearekin. Andrés Orozco-Estradaren zuzendaritzapean, Musikeneko 3. eta 4. mailako ikasleak arituko dira Orkestran.

Akordioak hasiera batean lau urteko iraupena izango du, baina gerora luzatu eta edukien aldetik zabaltzeko bokazioarekin jaioa da.

Lankidetza akordioa lau puntu nagusitan gauzatzen da:

1. Musikeneko ikasleek instrumentista modura parte hartuko dute Euskadiko Orkestraren Abonu-kontzertuetan.
2. Euskadiko Orkestrak eskola magistralak antolatuko ditu Musikeneko ikasleei zuzenduak.
3. Musikeneko Orkestra Zuzendaritzako azken ikasturteetako ikasleak Orkestraren zuzendari titularraren edo zuzendari gonbidatuen laguntzaile modura aritu ahal izango dira.
4. Euskadiko Orkestra Sinfonikoak eta Musikenek orkestra praktikarako master instrumental baten sorrera bultzatuko dute.

Eremu praktikoago batean, Euskadiko Orkestrak bere Miramongo egoitza utziko du Musikeneko orkestra jardueretako, eta honek Miramar Jauregiko instalakuntzak Orkestraren bakarlari gonbidatuen eskura jarriko ditu. Elkarri instrumentuak uztea eta argitarapen zein soinu-erregistro berrien trukea ere hitzarmen honek biltzen duen lankidetzaren baitan egingo dira.

Lankidetzarako lehentasunezko hitzarmen instituzional honetatik eratortzen diren jarduera guztiak AULA JORDÁ GELA: OSE+Musikene izendapenak bilduko ditu, euskal orkestra zuzendari handiaren omenez, Euskadiko Orkestraren lehen zuzendaria eta gerora ohorezko zuzendaria, hain zuzen ere.

Euskadiko Orkestrarekin batera esperientzia berezi bat bizi berri dugu. Denboraldiko azken Abonu-kontzertuetako entsegu batean musikarien artean kokatu gara eta gurekin batera baita kazetari talde bat ere. Hauek Orkestraren egoitzako eszenatokian bizitakoa kontatuko dute. "Orkestra barrutik" bizipen ederra izan da, West Side Story-ren Orkestra, kazetari eta kameratarako bertsio ezohikoa, Andrés Orozco-Estradaren zuzendaritzapean. 

Euskadiko Orkestra dolby surround eran bizitzea, hori zen laburbilduz "Orkestra barrutik" jardueraren funtsa. Orkestra hobeto ezagutzea izan da helburua, Orkestraren kide izan, jakinmina piztu, Orkestra dimentsio ezezagun batetik ikustea ahalbidetuz. Horretarako, Orkestraren organikoaren artean kokatu gara, orkestrako kide bilakatuz. Kontzertu bat nola eraikitzen den ezagutu dugu, musikari guztiak elkarrekin nola jotzen duten, batzuk besteak entzuten ez badituzte ere eta esperientzia hori gorputzean nola bizitzen den ezagutu dugu, beste gauza askoren artean.

Mila esker bizipen hau gurekin partekatu duzuen guztioi.

Ekainaren 14 eta 15ean Donostiako Kursaal Auditorioan izango diren kontzertuekin amaituko da Euskadiko Orkestraren 2011/2012 Abonu Denboraldia. "Dantzak eta ijitokeriak" izenburupean, kontzertu hauek interesgarri bilakatzen dituzten argudio ezberdinak biltzen dituzte: Dantzari baten ametsa edo Escudero maisuari omenaldia bere jaiotzaren mendeurrenean; Ravelen Tzigane, Saint-Saënsen Introduction et Rondo Capriccioso eta Sarasateren Fantasia Bizeten Carmen-en inguruan 2010.ean Orkestrarekin debutan izandako arrakastaren ostean berriz ere gurera datorren Leticia Moreno biolinjotzailaren eskutik; eta amaitzeko, Bernsteinen West Side Story-ko dantza sinfonikoak.

Leticia Morenok 2010eko maiatzan egin zuen debuta Euskadiko Orkestrarekin batera, Edouard Laloren Symphonie espagnole obra interpretatu zuelarik. Bere emanaldiak txalo zaparrada galanta jaso zuen eta biharamunean kritikak "itzela erabat eta hiper adierazkorra", "pasioz betea" eta "zihurra, dotorea eta sentikorra" bezalako adjektiboak eskaini zizkion. Oraingoan hiru partiturakin dator Kursaalera: Ravelen Tzigane ezohikoa, Saint-Saënsen Introduction et Rondo Capriccioso eta Sarasateren Fantasia Bizeten "Carmen"en inguruan, aurrekoa ere Sarasateri eskainia izan zelarik. Leticia Morenok Gironako Printzea Fundazioak IMPULSA Artea eta Letrak 2012 saria eman berri diote. Sari honetako epaimahaiak bere doitasun teknikoa, indar eszenikoa eta artista gisa duen etorkizuna balioztatu ditu eta bere ibilbidea babestea erabaki du gainera.

Andrés Orozco-Estrada Leipzigeko Gewandhaus orkestra zuzendu berri duela itzuli da gurera. Euskadiko Orkestraren Titular gisa aipatu obrez gain Francisco Escuderoren Dantzari baten ametsa, donostiar konpositorearen omenaldi gisa bere jaiotzaren mendeurrenean, West Side Story-ren Dantza Sinfonikoak. Musikal honek New Yorkeko kaleetara eraman zuen Romeo eta Julietaren istorioa eta honi esker nazioarteko ospea lortu zuen Leornard Bernstein bere egileak.

Kontzertuen aurretik, eskola-haurrei zuzendutako Entsegu Irekia. Orkestraren Musika Gelako jardueren baitan, ostegunean, hilak 14, goizez, Euskal Autonomi Erkidegoko ikasleei zuzendutako entsegu irekia izango da Kursaalean. Jarduera honetan esku-hartzeko ikastetxe ezberdinetako 500 ikaslek eman dute izena.

Kontzertu hauekin isten den Denboraldian, bederatzi hilabetez eta 100 kontzertuetan, biolinak, pianoak, musika sinfoniko-koralak zein biolontxeloak orkestra batek atril-kide ez ohikoak dituen literatura, perkusioa eta txalapartarekin partekatu dute beren espazioa. Emanaldi hauen ondoren, Euskadiko Orkestra MUSIKA IREKIA lemarekin aurkezten den 2012/2013 denboraldi berriari begira izango da jada.

Uztailaren 5, 6 eta 7an ROCE Kontzertu Hezigarrien Antolatzaileen Sareak antolatutako III. Topaketa izango da Valladolideko Miguel Delibes Auditorioan. 2010an Granadan izandako topaketa proiektu hezitzaileen kudeaketaren ingurukoa izan bazen eta 2011an Donostian egungo testuinguruaren ezagutzaren garrantzia, lidergo sendo baten beharra edo burutzen dituzten jardueretan erakunde ezberdinen balioak eta filosofiaren benetazko eragina aztertu baziren, aurtengoan kontzertu hezigarri baten sorkuntza izango da hizpide.

Eztabaidarako lau arlo finkatu dira: idea, kontzeptua eta gidoia; errepertorioa, interpretazioa eta eszena; eta formakuntza. Helburu gisa, berriz, martxan dauden proiektuak ezagutzea, kontzertu hezigarriak abian jarri, garatu eta ebaluatzerakoan eragina duten faktore ezberdinak aztertu, ildo garrantzizkoenak ezagutu eta proiektu berriak bultzatzea.

ROCE Topaketa espazio irekia da kontzertu hezigarrien edo hezkuntza zein musikaren zabaldundearekin harremana duten bestelako jardueren inguruan jarduera, ardura edo konpromezurik duten erakunde guztientzat. Gainera, gai honekiko interesa duen orori ere zuzentzen zaio.

Topaketara bertaratu ahal izateko beharrezkoa izango da aurretik izena ematea. Horretarako ROCE-ren webgunean (www.rocemusica.org) eskuragarri dagoen formularioa bete behar da. Izen ematearen zenbateako 30 eurokoa da.

Ekainaren 8 eta 9an Euskadiko Orkestraren "Musika Familian" zikloak publiko orori zuzendutako emanaldi sinfoniko batekin itxiko du denboraldia. Gasteizen arabar hiriburuko Udalarekin eta Donostian Kursaal Fundazioarekin koprodukzioan, Txirri, Mirri eta Txiribiton pailazoek, aurten eszenatoki gainean emandako 40 urteak ospatzen ari direla, beren errepertorio ezagunena orkestra eta abesbatzarako bertsioan partekatuko dute. Ekainaren 8an Gasteizko Principal Antzokian eta 9an Donostiako Kursaal Auditorioan izango dira kontzertuak. Bietarako sarrerak agortu egin dira.

Barre egin eta abestea helburu izango dituen algararen festa honetan ez da musika onena faltako eta familiarteko publikoari zuzenduko zaio. Txirri, Mirri eta Txiribiton eta Orkestrak pailazoen abestirik ezagunenen aukeraketa interpretatuko dute: "Txirri, Mirri eta Txiribiton", "Pintto, Pintto", "Zapi zuria", "Behin edo behin", "Paristik natorren"... horretarako lagun izango dituzte Txirri, Mirri eta Txiribiton Junior, Bilboko Koral Elkarteko Kontserbatorioko Abesbatza eta Araoz Txiki eta Easo Txiki abesbatzak. Entzulegoa ere kantu kantari aritzea espero dute. Eta guztiak zuzentzeko, Juan José Ocón maisua.

Kontzertu hau dela eta, Txirrik ohar bat bidali digu, entzulegoari helarazteko: "Orain hamabost urte, gure 25. urteurrena ospatzean prestatu genituen abesti hauek Orkestrarekin eta CD batean grabatu. Gure bi adiskide eta musikari paregabeen laguntza izan genuen: Tomás Aragüés eta José Luis Greco. Biek hala biek ederki dakite Orkestraren aukera guztiak ongi baliatzen eta gure abesti xumeak benetako maisu lan bihurtu zituzten. Kalitate handiko lana egin zuten eta horrek ere kalitate handiko Orkestra eskatzen zuen: Euskadiko Orkestra Sinfonikoa. Erregalia zoragarria izan zen hura. Baina atsekabe txiki bat hartu genuen: ezin izan genuen kontzerturik eskaini. Orain, ordea, hamabost urte pasa behar izan dira horretarako, bai. Hau dela eta dena txukun txukun atera dadin, eskatuko dizuegu irizpide batzuk kontuan har ditzazuen: komeniko dela txintxo ibiltzea eta momentu askotan isilik egotea, ongi entzun eta musikaz gozatzeko (hori Mirri eta Txiribitoni ulertu araztea kostako zaigu, baina zuen laguntzarekin lortuko dugu). Zuek ere izango duzue abesteko aukera. Badakizue, baina, nola diren orkestra kontu hauek, bakarrik kantatu beharko duzue zuzendariak agintzen duenean, kantari sinfoniko izango zarete. Gu iada irrikitan gaude kontzertuak noiz iritsiko zain. Ez esan Mirri eta Txiribitoni idatzi dizuedanik. Inbiritan hasiko dira bestela. Berotu eztarriak eta garbitu belarriak".

Motorrak berotu eta algara entseatzeko, Sentsibilizazio Tailerra. Kontzertuen aurretik sentsibilizazio tailerra izango da. Ana Eguiazabalek zuzenduta, ahotsa prestatzeko ariketa ezberdinak burutuko dira bertan.

Eszenatokian hogeita lau musikari bilduz, gehienak Euskadiko Orkestra Sinfonikoko kideak, Kaabestrik "Battalia" aurkezten du, izenburu berdina duen Franz von Biber-en obra oinarri harturik. Partitura hau erreferentzia gisa harturik, XVII. eta XVIII. mendeetan murgilduko den kontzertua eraiki dute. Battallia orijinaltasun handiko musika-lana da, kontzeptu dramatiko baten alde lan egiten duten efektu ugari biltzen dituena. 1673. urtean idatzia, ondoren sarritan erabiliko diren errekurtsoen aurrekaria da, horien artean tonalitate politonalitatea eta "col legno" delakoa (harien kontra arkuaren zura kolpatzea). Obra musikazko eszenataz baliatzen dira maiaera dramatikodun gatazka bat islatzeko.

Testuinguru honetan, larunbatean garai bereko konpositore ezberdinak izango ditu lagun Biber-ek: Jan Dismas Zelenka, Barroko berantiarreko konpositoreengandik hurbil, egun oso estimatua da gai, kromatismo zein erabilitako progresioen orijinaltasungatik, guzti honek Bachengana gerturatzen duelarik; Johann Sebastian Bach bera eta honek idatzitako Brandenburgoko Kontzertuetatik hirugarrena, guztien artean ezagunena, ziur aski; eta Georg Philipp Telemannen Ouverture-Suite "Burlesque de Quixote", berau izan zen aitonen seme argiaren istorioa pentagrara eraman zuten lehenbiziko konpositoreetako bat, kasu honetan ganbera-orkestrarako pieza pipertsu, argitsu eta alaia sortuz.

Ekainaren 2 larunbatean Miramongo Matinéeak zikloaren azken emanaldia izango da Euskadiko Orkestraren egoitzan. Denboraldi poliedrikoa izan da aurtengoa; eskaintza, anitza benetan: ganbera musika, abesbatzarako musika, jazza, Euskadiko Orkestraren entsegu bat, nazioarte mailako ospedun bakarlariak... garai guztietako partiturak interpretatu dituztelarik. Amaiera gisa, Kaabestri taldea berriz ere arituko da gurean joandako denboraldian John Coriglianoren "Biolin gorria"rekin lortutako arrakstaren ondoren.

Kontzertua goizeko 11etan hasiko da eta sarrerak www.kutxasarrerak.net eta Telekutxa (943 00 12 00) bidez eros daitezke, eta kontzertu egunean baita Orkestraren egoitzan ere, 10.30etatik aurrera. Halaber, gogorarazten dizuegu doako autobus zerbitzua dagoela egoitzara etortzeko, 10.25etan Gipuzkoa Plaza, 4tik atera eta Antso Jakituna, 18an eta Madrilgo Hiribidea, 34ean geldialdiak egiten dituelarik. 

Euskadiko Orkestra maiatzaren 31 ostegunetik aurrera Gasteizko Principal Antzokian, Iruñeako Baluarten eta Bilboko Euskalduna Jauregian 2011/2012 Abonu-Denboraldia itxiko duen programa porestatzen ari da egunotan. Kursaalean, berriz programa bat gehiago gelditzen da denboraldia amaitzeko. Yan Pascal Tortelier zuzendari dela, "Gauaren berotasunean" izenburupean Udako gau bateko ametsa mendelssohndarraren obertura, Berliozen Les nuits d'été, Sophie Koch mezzosopranoa bakarlari dela, eta Rachmaninoven 2. Sinfonia biltzen dituen egitaraua proposatzen du. Maiatzaren 31an Gasteizen, ekainaren 1 eta 4an Donostian, 5ean Iruñean eta 6an Bilbon.

Mendelssohnen Udako gau bateko ametsa obraren Obertura magiaz bildutako giroak irudikatzen maisutasunez aritzen den konpositore gaztearen geinuaren lehenbiziko aztarna dugu. Eta ondoren, Rachmaninoven Bigarren Sinfonia, Dresdeneko erbestean konpositorea inguratzen zuten ezkortasun eta herriminaren isla.

Sophie Koch mezzosopranoak Berliozen Les nuits d'été (Udako gauak) interpretatuko du Orkestrarekin batera. Orkestrak obra hau interpretatzen duen lehenbiziko aldia da. 1997/1998 denboraldian Royal Opera House Covent Garden ezagunean Siviliako Bizargina operan Rosina eginez debuta egin ostean, Sophie Koch frantziarra mundo mailan panorama lirikoko areto nagusienetan aritu da (Berlin, Milan, Londres, Paris, Tolosa, Brusela, Madril, Zurich, Geneva, Salzburg, Drede eta abar). Udako gauak Berliozen lagun Théophile Gautier-ek idatzitako sei poematan oinarritutako ahots-zikloa da; honetan "ametsak, gauaren misterioa eta maitasunaren enigmak izugarrizko dotoreziaz adierazten dira", egitarauari oharren egile Juan Manuel Vianaren hitzetan.

Yan Pascal Tortelier (Paris, 1949) zuzendari gonbidatu gisa arituko da Euskadiko Orkestraren podiumean. Bere ibilbide luzean zehar Tolosako Orkestraren zuzendari elkartua izan da, zuzendari nagusia Pittsburghen, BBCko Filarmonikoaren titularra Londresen, Londresko Musika Errege Akademiako zuzendari nagusi gonbidatua. Gainera zuzendari gonbidatu gisa munduko orkestra entzutetsuenak zuzendu izan ditu: Londresko Sinfonikoa eta Filarmonikoa, Amsterdameko Concertgebouw, Filarmoniko Txekiarra, San Petersburgo, Milango Scala eta Filadelfiako Filarmonikoak, Boston eta Chicagoko Sinfonikoak, Los Angelesko Filarmonikoa, besteak beste.

Donostian denboraldia ekainaren 14 eta 15eko kontzertuekin amaituko da. Emanaldi hauek Andrés Orozco-Estradak zuzenduko ditu eta bakarlari Leticia Moreno biolinjotzailea arituko da, 2010ean arrakasta handiz debuta egin ostean Orkestraren denboraldira itzuliko dena.