Euskal sorkuntzaren alde egiten jarraituko dugu eta Pascal Gaigne, Joël Mérah eta Teresa Catalanen obrak estreinatuko ditugu. Azken bi sorkuntza hauek Euskadiko Orkestrak enkargatutakoak dira Elkano: Mundubira musika bidelagun proiektuaren baitan, 2022ko udazkenean azken helmugara iritsiko den ekimena.

Denboraldiko mugarri garrantzitsuenen artean aipatzekoak dira hasierako Brahms jaialdia, Brahmsen Requiema eta Mahlerren 2. Sinfonia bezalako obra handien presentzia (azken hau gure berpizte kolektiboa irudikatzeko) eta Zhou eta Dutilleux bezalako konpositore ez hain ezagunen musikaren deskubrimendua.

21-22 Denboraldia optimismo gehiagorekin datorren arren, normaltasunerako itzulera patxadaz hartu nahi du orkestrak eta, horregatik, lehen bi programak 600eko gehienezko edukierarekin daude prestatuta, hurrengoetan zabaltzeko aukera egongo den esperoan.

Abonu Denboraldia

Itxaropen- eta hobekuntza-garai bat ireki da. Gure helburua baikortasuna eta konfiantza berreskuratu eta kontzertu-aretoetara lasai itzultzea da. Denboraldi zail bat utzi berri dugu atzean. Jarduera ugaritu egin dugu eta kontzertuak maratoi-saio bihurtu ditugu publiko guztiarengana iristeko. Guztira 131 kontzertu eskaini ditugu, horietatik 98 Abonu Denboraldikoak (ohiko 50 abonu-kontzertuen ia bikoitza). Musika sinfoniko asko programatu dugu eta orkestra txikiago batentzako errepertorio oso bat planteatu dugu, agertokian ere segurtasun-distantziak mantendu behar izan direlako. Eta lortu dugu. Orain baikortasunaz eta programazio onaz hitz egin behar dugu.

Euskadiko Orkestraren 2021/2022 Abonu Denboraldia irailaren 27an hasiko da Iruñean eta 2022ko ekainaren 8an amaituko da Bilbon. Lehenengo bi programetan saioak bikoizten jarraituko dugu, 20/21 Denboraldian egin dugun bezala: Brahms Fest izeneko lehen saioan 10 kontzertu eskainiko ditugu hamar egunetan ohiko lau hiriburuetan; bigarrenean, Tchaikovsky, arratsalde berean saio bikoitzak programatu dira hiri bakoitzean. Hirugarren programatik aurrera, edukierari dagokionez normaltasun handiagoa lortzea aurreikusten da.

Ildo nagusiak: baikortasuna, aurkikuntza eta ibilbide luzea

Brahmsen sinfonismo handia bezalako adibideek dakarten baikortasunean jarri nahi izan dugu arreta, haren sinfonia guztiak interpretatuz. Beethoven 7. sinfonia eta Berliozen Sinfonia Fantastikoa dira optimismo horren beste adibide batzuk. Denboraldi honetako beste ildo garrantzitsu bat publiko orokorrarentzat hain ezagunak ez diren obren aurkikuntza izango da, Zhou amerikarra eta Dutilleux frantziarraren obrekin. Gainera, Elkano: Mundubira musika bidelagun proiektuari lotutako lanak ere estreinatuko ditugu (Joël Mérah eta Teresa Catalan), baita pandemiari lotutakoak ere (Pascal Gaigne), deskubrimenduaren lan-lerro hori jarraituz.

Ibilbide luzea aipatzen dugunean Robert Treviño orkestrara iritsi zenetik egiten ari den lanaz dihardugu. Adibide garbienetakoa Mahler da: haren 1. Sinfoniarekin estreinatu zen gure orkestraren batutan eta, ordutik, musikagilearen sinfonia eta obra ugari ekarri ditu Treviñok orkestrara. Aurtengoan 2. Sinfonia handiari helduko dio, ‘Berpizkundea‘ izenez ezaguna, berez 19/20 Denboraldirako aurreikusita zegoena baina pandemiaren ondorioz bertan behera geratu zena. Orain inoiz baino zentzu gehiago du lana berreskuratzea, gure bizitzen berpizkundea irudikatzen baitu, Denboraldiaren irudi den larrosak egiten duen modu berean.

Brahms Fest hasteko

20/21 Denboraldiari hasiera eman zion Schuberten sinfonia-maratoiaren ondoren, orkestrak formula errepikatuko du eta Brahms Fest delakoa aurkeztuko du. Konpositore alemaniarraren sinfonia guztiak, Biolin eta biolontxelorako kontzertua eta Pianorako 1. eta 2. Kontzertuak interpretatuko ditu orkestrak ohiko lau hiriburuetan eskainiko duen inaugurazio-programako 10 kontzertuetan banatuta. Robert Treviñok, batutan, hiru bakarlarik eta orkestrak berak emango diote forma lurralde osoa zeharkatuko duen eta erronka musikal berria izango den jaialdi honi.

Robert Treviño Denboraldian

Denboraldiko hamaika programetatik seiri helduko die orkestrako zuzendari titularrak. Brahms Fest bereziaren irekieraren ostean, Xavier de Maistreren harpa protagonista duen programa originala eskainiko du, Treviñoren bidaide izan den Xostakovitxen 10. Sinfonia ere barne hartuko duen programa. Otsailean Bernstein ezagunena eta Zhouren musikaren aurkikuntza uztartuko dituen programa amerikar batek jarraituko dio. Azken txanpan Mahlerren 2. Sinfonia iritsiko da, 'Berpizkundea' izenekoa. Robert Treviño Elkano: Mundubira musika bidelagun zeharkaldira igoko da maiatzean, Vianako Printzea saria jaso berri duen Teresa Catalanen La victoria vacía obraren estreinaldiarekin. Gainera, Denboraldiko aurkikuntzetako bat ere hartuko du programak: Dutilleuxen 1. Sinfonia. Treviñok Wagner, Elgar eta Bartoken obrak ere jorratuko ditu, kasu honetan Pinchas Zukermanekin, eta biolajoleak bere ibilbidean bidelagun izan duen Bartoken Biola kontzertuarekin.

Estreinaldiak eta errepertorio berria

Lehen mundubira egin zenetik 500 urte igaro direla gogora ekartzen duen Elkano: Mundubira musika bidelagun proiektua ibilbide luzeko beste ekimen bat da, Denboraldi honetan jarraipena izango duena eta 2022ko udazkenean amaierara iritsiko dena. Joël Mérahren Jakinduriaren usaina eta Teresa Catalanen La victoria vacíak hartuko dute Denboraldi honetan aurrekoetan Mikel Chamizok eta Mikel Urquizak utzitako lekukoa.

Elkano: Mundubira musika bidelagun proiektuko bi obrei gaineratuko zaie Pascal Gaigneren Urrutiko arimak eta Urruneko azalaken estreinaldia.

Gainera, orkestrak lehendabizikoz interpretatuko ditu hiru obra, publikoarentzat aurkikuntza handia izango direnak: Ginasteraren Harparako kontzertua, Zhouren Orkestrarako kontzertua eta Dutilleuxen 1. Sinfonia.

Zuzendariak, solistak eta abesbatzak

Orkestrak artista mordoa jasoko du berriz ere bere programazioan, baina azpimarratzekoa da berriro ere bakarkako hiru programari helduko diela, bakarlari gonbidaturik gabe, interpretazioan protagonismo handia emango diotenak orkestrari berari.

ZUZENDARIAK: Robert Treviñok presentzia nabarmena izaten jarraituko du sei programarekin eta podiuma beste zuzendari batzuekin partekatuko du gainontzeko programetan: 19/20 Denboralditik berreskuratutako Mei-Ann Chen, Pinchas Steinberg eta Georg Mark; gure orkestraren buru lehendabizikoz arituko den Pietari Inkinen; eta orkestraren zuzendari elkartu Jaume Santonja.

SOLISTAK: Atal honetan, 19/20 Denboraldirako programatutako Yulianna Avdeeva eta Varvara pianistak, Tom Borrow (pianoa) eta Alexey Stadler (biolontxeloa) hartuko ditugu lehen aldiz. Dmitri Makhtin (biolina), Pinchas Zukerman (biola), Xavier de Maistre (harpa) eta ilusio berezia egiten digun Asier Polo (biolontxeloa) bezalako artista handiak berriz izango ditugu gurean. Ahotsetan Ainhoa Arteta sopranoa dugu, Michael Nagy baritonoa, Sarah Fox sopranoa eta Justina Gringyte mezzosopranoa.

ABESBATZAK: Martxoan eta maiatzean bi obra sinfoniko-koral handi eskainiko ditugu. Brahmsen Requiem alemaniarrean Iruñeko Orfeoia izango dugu bidelagun. Bestalde, Mahlerren obra handia, 2. Sinfonia, ‘Berpizkundea’ Donostiako Orfeoiaren ahotsetan entzungo dugu.

Orkestraren beste proiektu batzuk

Udazken diskografikoa

Bere jarduera kontzertistiko garrantzitsuarekin batera, orkestra estilo eta zeregin oso desberdineko grabaketa sorta proiektu batean murgilduta dago. Ekoizpen guztiek dute kalitate-zigilua, eta ingurune desberdinetan eta interes dokumental handiarekin kokatzeko asmoa dute.

AMERICAN COMPOSERS: Udazkenean, Ravelen ondoren, Robert Treviñorekin egindako bigarren grabazio diskografikoa argitaratuko du Euskadiko Orkestrak. Oso ezagunak ez diren konpositore amerikarren ekoizpen sinfonikoan oinarritutako grabazioa da. Dagoeneko egina dago grabazioa eta urriaren hasieran kaleratuko da nazioartean, Ondine diskoetxe finlandiarrarekin, zeinarekin Treviñok grabazio-hitzarmena sinatua duen datozen urteetarako.

KALAKAN: Ipar Euskal Herriko taldearekin izandako lankidetza berria maiatzean erregistratu zen. Orain Elkar diskoetxea editatzen ari da eta azken emaitza urriaren amaierarako eta azaroaren hasierarako programatutako kontzertuetan erakutsiko da, duela urte batzuetatik orkestrak KlasikAt izenpean aurkezten duen crossover zikloaren zeinupean. Orkestrak Izaro, Huntza, Zea Mays, Dr. Deseo edo Ken Zazpi bezalako euskal egileekin partekatzen dituen proiektu horien guztien jarraipena izango da kolaborazio berri hau.

GUTIZIA: Txistuaren unibertso sinfonikoa ardatz duen beste proiektu diskografiko baten izenburua da eta Garikoitz Mendizabal du protagonista. Gutizia txisturako idatzitako lanen bilduma bat da, 80 minutuko musikan bildu dira eta emaitza udazkenerako egongo da prest Orpheus zigilupean.

SOINU-BANDAK: Asko dira Fernando Velazquezen eskutik orkestrak egiten dituen soinu-bandak, hala nola, Patria, Hil Kanpaiak, El inocente telesaila eta Poderoso Victoria film mexikarra. Horiez guztiez gain, datozen egunetan Iciar Bollainek zuzendutako Maixabel filmaren soinu-bandaren grabazioari ekingo dio orkestrak Miramonen, Alberto Iglesias musikariak idatzi duena eta zuzenduko duena.

LIDE TA IXIDOR: Santos Inchaustiren musika daraman haurrentzako ipuin liriko bat da Lide ta Ixidor. Obra honen berreskurapena Bilboko Koral Elkartearen Euskal Opera proiektuaren barruan kokatzen da. Proiektu horren helburua XX. mendearen hasieran Elkarteak enkargatutako euskarazko operen partiturak editatzea eta grabatzea da. Haurrentzako opera hau Bilbon grabatuko dute, eta haur abesbatza eta SCBko abesbatza mistoa izango dira bertan.

RAVEL: Puntu honetan ezinbestekoa da apirilaren hasieran argitaratutako CD hau aipatzea, Ravelen katalogoko lan sinfoniko esanguratsuenekin. Ondine zigiluaren finlandiar egikera darama grabazio honek, eta une honetan Euskadiko Orkestraren nazioarteko pasaporterik onenean bihurtu da. Oihartzun handia izaten ari da planetako toki askotan, Japoniatik eta Australiatik AEBetara, Europatik pasatuz, eta oso kritika onak jaso ditu hedabide espezializatu ospetsuenengandik (Gramophone, France Musique, BBC Music Magazine, Diapason…). Konpositorearen alde euskaldunenaren irakurketa musikalari esker, Treviñok eta orkestrak Ravelen lanaren begirada berri bat eskaini dute grabazio honetan eta, ondorioz, nazioartean oso erakargarri bihurtu dute proposamena.

Partekatutako proiektuak

Orkestrak bere konpromisoa mantenduko du ABAO Bilbao Operaren Denboraldiarekin, Bilboko Musika-Músicarekin eta BBVAko Jakintzaren Mugak Sarien Galarekin. Pandemiaren ondorioz ezin izango du berreskuratu Donostia Zinemaldian Belodromoak eskaini ohi zuen soinu-banden kontzertu tradizionala, baina Donostiako Musika Hamabostaldian eta Musikasten parte hartuko du.

Orkestraren Miramongo Matinéeak eta Musika Gela zikloek aurrera jarraituko dute aurten ere eta aurrerago aurkeztuko dira.

Abonamenduak eta sarrerak

Indarrean dauden edukiera-murrizketek abonamendu berriak egitea eragozten digute, baina itxaron-zerrenda batera pasako diren erreserbak har ditzakegu. Baimendutako edukiera handitzen den heinean, abonatu berriak hartzen hasiko gara. Erreserba horiek orkestraren webgunean (euskadikoorkestra.eus) eta telefonoz (943 01 32 32) egin ahal izango dira.

Orain amaitzen ari garen Denboraldian bezala, sarrera solteen salmenta kontzertuak hurbiltzen diren heinean joango da irekitzen, beti ere eserleku librerik geratuko balitz. Abonamenduen eta sarreren prezioak mantentzea erabaki da Denboraldi honetan.

Mezenasgoa

Gizartean oso beharrezkoa den tresna kulturala dela sinetsita, Euskadiko Orkestrak mezenasgoaren bidez publikoarekin konektatzeko tresna berri bat aktibatu du. Horri esker, lurraldeko proiektu kultural hau garatzen lagundu nahi duten pertsonek beren ekarpenekin egin ahal izango dute.

Mezenasgoa etorkizuneko tresna beharrezko eta osagarria da administrazio publikoen diru-laguntzen politikentzat, eta kultura eta gizartea garatzeko eta laguntzeko bitarteko gisa ezartzen joango da. Orkestrari egindako ekarpenek, edozein modalitatetan, zerga-kenkaria jasotzeko aukera emango dute.

Eskertza

Azkenik, orkestrak eskerrak eman nahi dizkie bere jardueren garapenean parte hartzen duten erakunde eta eragile guztiei: abonatuei eta, oro har, publikoari, erakunde babesleei eta laguntzaileei, kultur eragileei, komunikabideei eta abarri, Euskadiko Orkestraren jarduera ahalbidetzen baitute.

Informazio gehiago

Hemiola Laukoteak eskainiko duen hamaseigarren eta azken hitzorduarekin emango zaio amaiera Miramongo Matinéeen 20/21 Denboraldiari, ganbera-musika zikloaren hogeita bederatzigarrena izan dena. Hitzordua larunbatean izango da, ekainak 12, 11:00etan, orkestraren egoitzan. Hemiola Laukotea Euskadiko Orkestrako hari-sekzioko musikariz osatuta dago bere osotasunean: Larraitz Oiartzabal (biolina), Raquel Cortinas (biolina), Delphine Dupuy (biola) eta Gabriel Mesado (biolontxeloa).

Laukoteak Joseph Haydnen Kristoren azken zazpi hitzak gurutzean lanari egingo dio aurre. Obra hau Cadizeko kanonigoak Ostiral Santuaren liturgiarako enkarguz eskatutakoa da. Lan honen izenburuak aipatzen dituen "Zazpi hitzek" Jesusek hil aurreko uneetan gurutzean esan zituen azken zazpi esaldiei egiten diete erreferentzia, Mateo, Marko, Lukas eta Joanen Ebanjelio kanonikoetan jasotzen denaren arabera:

1. ‘Aita, barka itzazu’
2. ‘Gaur nirekin egongo zara Paradisuan’
3. ‘Emakume, hor duzu zure semea’
4. ‘Jainko maitea, Jainko maitea! Zergatik utzi nauzu?’
5. ‘Egarri naiz’
6. ‘Dena eginda dago’
7. ‘Aita, zure eskuetan uzten dut nire espiritua’

Jatorrizko bertsioa orkestrarako idatzia dago 1786an. Urtebete geroago, 1787an, Haydnek berak hari-laukoterako bertsioa idatzi zuen, Matinée honetan entzun ahal izango dena, hain zuzen. Lan honen aipatzeko moduko ezaugarria da Haydnek tonalitate-sorta izugarri zabala erabili zuela, garai hartan ohikoa zena baina askozaz zabalagoa. Lana sarrera-mugimendu batekin hasten da. Hark ematen die bide ardatz diren zazpi mugimenduei (adagioak), eta horietako bakoitzak Kristoren hitz bana irudikatzen du. Hitzen ziklo osoaren ondoren, ‘Lurrikara’ izeneko amaierako mugimendu kontrastatzaile batekin amaituko da obra.

Indarrean dauden edukiera-mugen ondorioz, ez da sarrerarik salgai jarriko kontzertu honetarako, izan ere, dagoeneko zikloak dituen abonatuekin auditoriumaren edukiera beteta baitago.

Miramongo Matinéetara eroso joateko, Euskadiko Orkestrak doako autobus-zerbitzua eskainiko dio kontzertua ikustera doazen abonatuei. 10:25ean abiatzen da autobusa Gipuzkoa Plaza 4tik eta geldialdiak egiten ditu Antso Jakituna 18an eta Madril Hiribidea 34an.

Miramongo Matinéeek Kutxa Fundazioaren babesa dute sortu zirenetik.

Informazio gehiago

Zalantzarik gabe ia 40 urteko historiako denboraldirik zailena izan denaren azken programari ekingo dio datozen egunotan Euskadiko Orkestrak. Covid-19 pandemiaren garapenak eta horren ondoriozko araudien gaineko aldaketa ugariak orkestra etengabeko alerta-egoeran egotera behartu dute. Hala ere, erreflexu onekin, orkestrak Denboraldiaren amaierara arte iristea lortu du iragarritakoaren ia osotasuna betez eta irtenbide alternatiboak eskainiz behar izan denean.

Itxiera-programa hau, ‘New York’ izenburuduna, hamar kontzertuz osatuko da: ostiral honetan eta datorren astelehenean, ekainak 11 eta 14, 17:30ean eta 19:30ean, Donostiako Kursaal Auditoriumean; hurrengo asteartean, ekainak 15, 18:00etan eta 20:15ean, Iruñeko Baluarte Auditoriumean; asteazkenean, ekainak 16, 17:00etan eta 19:30ean, Bilboko Euskalduna Jauregian; eta ostegunean, ekainak 17, 17:30ean eta 19:30ean, Gasteizko Principal Antzokian.

Rakhmaninov historiako pianojole bikainenetako bat izan zen eta, Paganiniren tema baten gaineko rapsodian (modu ez ofizialean, pianorako bere bosgarren kontzertutzat hartzen da), ohore egin nahi izan zion beste birtuoso handi bati, kasu honetan, biolinjole bati. Horretarako, Paganiniren Biolinerako 24. kapritxoa gai ahaztezina hartu eta 24 piano-bariazio egin zizkion, zein baino zein liluragarriagoa eta zailagoa.

Partiturak aparteko dohainak dituen pianista bat eskatzen du, eta Treviñok Nikolai Lugansky errusiar birtuosoa gonbidatu du erronkari aurre egiteko, sakonki ezagutzen baitu Rakhmaninoven musika. Guraso zientzialariak zituen Luganskyk, eta oso gaztetatik hasi zen erakusten gizagaineko gaitasuna zuela, zehazki, bost urterekin; adin horrekin, Beethovenen sonata bat jotzen ikasi zuen, are partiturak irakurtzen jakin baino lehenago. Moskuko Musika Eskola Nagusian eta Kontserbatorioan egin zituen ikasketa formalak, Sergei Dorenskik eta Tatiana Nikolaievak –Prokofieven espezializatutako musikari garrantzitsuenetako bat– ikuskatuta. 1980ko hamarkadaren amaieran lehen lehiaketa garrantzitsuak irabazten hasi zen, baina bultzadarik handiena 1994an iritsi zitzaion, Txaikovski Lehiaketa entzutetsuko Zilarrezko Domina irabazi zuenean. Behin baino gehiagotan aritu da lanean Euskadin, eta Euskadiko Orkestrarekin batera joko duen hirugarren aldia da.

Gainera, kontzertu-egunetako lehen saioetan orkestrak Schoenbergen Gau itxuraldatua obra interpretatuko du, eta bigarren saioetan Mendelssohnen 3. Sinfonia.

Schoenbergen lehen lan garrantzitsutzat jotzen den 1899ko Gau itxuraldatua jatorrian hari-seikoterako idatzia dago eta geroago orkestratu zen. Richard Dehmelen olerki batean oinarritutako istorio hunkigarri bat kontatzen digun olerki sinfonikoa da. Bere pentagrametan, gauez baso batetik dabiltzan bi gizon-emakume irudikatzen dira.

Bestalde, Mendelssohnen 3. Sinfonia 'Eskoziarra' ezizenez ezagutzen da, konpositore italiarrak 20 urte zituenean Eskozian bizitako esperientziak islatzen baititu, Europako hainbat herrialde bisitatzera eraman zuen hiru urteko bidaia handi baten zati bezala.

Programak, datak eta saioak

1. PROGRAMA:
Schoenberg: Gau itxuraldatua [30’]
Rakhmaninov: Paganiniren tema baten gaineko rapsodia [22’]

2. PROGRAMA:
Rakhmaninov: Paganiniren tema baten gaineko rapsodia [22’]
Mendelssohn: 3. Sinfonia, ‘Eskoziarra’ [40’]

• Ekainak 11 (17:30): Kursaal Auditoriuma, Donostia. 1. PROGRAMA
• Ekainak 11 (19:30): Kursaal Auditoriuma, Donostia. 2. PROGRAMA
• Ekainak 14 (17:30): Kursaal Auditoriuma, Donostia. 1. PROGRAMA
• Ekainak 14 (19:30): Kursaal Auditoriuma, Donostia. 2. PROGRAMA
• Ekainak 15 (18:00): Baluarte Auditoriuma, Iruña. 1. PROGRAMA
• Ekainak 15 (20:15): Baluarte Auditoriuma, Iruña. 2. PROGRAMA
• Ekainak 16 (17:00): Euskalduna Jauregia, Bilbo. 1. PROGRAMA
• Ekainak 16 (19:30): Euskalduna Jauregia, Bilbo. 2. PROGRAMA
• Ekainak 17 (17:30): Principal Antzokia, Gasteiz. 1. PROGRAMA
• Ekainak 17 (19:30): Principal Antzokia, Gasteiz. 2. PROGRAMA

Sarrerak salgai

Sarrerak salgai daude dagoeneko (10 €tik aurrera) saio guztietarako. Datei, ordutegiei, programei eta sarreren salmentari buruzko informazio guztia Euskadiko Orkestraren webgunean dago eskuragarri: euskadikoorkestra.eus. 

Informazio gehiago

Miramongo Matinéeak 20/21 Denboraldiaren amaierara hurbiltzen ari dira azken aurreko hitzorduarekin, kasu honetan Suhar Koruak eskainiko duena, gizonezkoen hogei ahots baino gehiagok osatutako euskal abesbatza. Abeslari-taldeak lagun izango ditu pianoan Amaia Zipitria eta Ander Simal. Kontzertua larunbat honetan izango da, maiatzak 22, 11:00etan, orkestraren egoitzan.

XIX. eta XX. mendeen arteko nazionalismo musikalaren erakusle izan ziren konpositoreekin ekingo dio Suhar Koruak ‘Sorlekua’ izeneko kontzertu honi. Nazionalismoak herrialde bakoitzeko melodia, dantza eta erritmoak musika jasoan txertatzea ekarri zuen. Bela Bartoken hitzetan: “musika nazionalaren oinarritzat folklorea erabiltzea ez da soilik obra landuak sortzeko doinu zaharrak erabiltzera mugatzen. Aldiz, musika-lan baten atzean dagoen espresioaren ezkutuko zentzua aurkitzean datza (…)”. Hau da, hain zuzen, Matinée honetan Suhar Koruak aurkezten dituen musikariek maisuki egin zutena. Dvoraken lanek, hein handi batean, bere Bohemiako herri-doinuetan izan zuten inspirazio-iturria. Eskandinavian Edvard Grieg norvegiarraren musika barnekoi eta goxoa eta errusiar zapalkuntzaren aurkako askatasun sinbolo izan zen Jean Sibeliusen musika agertu ziren. Ingalaterran, aldiz, Elgarrekin batera, Vaughan Williamsen musikak nortasun propioa erakutsi zuen.

Euskal Herrian ere mugimendu honek indar berezia hartu zuen, eta horren adierazle dira Resurrección Maria de Azkue (1864-1951) eta Aita Donostiak (1886-1956) Euskal Herriko kantu zaharrak bildu eta antolatzeko egin zuten lan eskerga. Lan hau bi kantutegi mardul eta preziatutan mamitu zuten, ezin ordainduko oparia utziz etorkizuneko musikariei. Eta ondare horri esker ona adierazteko, gure gaur egungo euskal konpositoreek lan ugari sortu dituzte bi kantutegietako doinu edo testuak erabiliz. Horrela, kontzertu honen bigarren zatian, etxera eramango gaitu Suhar Koruak, sorlekura, Euskal Herrira. Eta gure arbasoengandik jaso genuen musika moldaketa berrietan eskainiko dute. Gure oinarriak, gure sustraiak ezagutzea baita kulturan eta bizitzan aurrera egiteko ezinbesteko hazia.

Indarrean dauden edukiera-mugen ondorioz, ez da sarrerarik salgai jarriko kontzertu honetarako, izan ere, dagoeneko zikloak dituen abonatuekin auditoriumaren edukiera beteta baitago.

Miramongo Matinéetara eroso joateko, Euskadiko Orkestrak doako autobus-zerbitzua eskainiko dio kontzertua ikustera doazen abonatuei. 10:25ean abiatzen da autobusa Gipuzkoa Plaza 4tik eta geldialdiak egiten ditu Antso Jakituna 18an eta Madril Hiribidea 34an.

Miramongo Matinéeek Kutxa Fundazioaren babesa dute sortu zirenetik.

Kontzertuaren programa

Lehen zatia:

Antonin Dvorak (1841-1904): Tres coros de hombre, B.76 [10']
Edvard Grieg (1843-1907): Landkjenning, Op. 31 [6'] / Impromptu [3']
Ralph Vaughan Williams (1872-1958): The Turtle Dove [3']
Anónimo: Uti vår hage [2'] (Hugo Alfvénen moldaketa)
Jean Sibelius (1865-1957): Hymn: Natus in Curas. Op. 21 [4'] / Finlandia, op.26 [2']

Bigarren zatia:

Aita Donostia (1886-1956): Jeiki, jeiki, etchekuak [2'] / Ikusten duzu [3']
Javier Busto (1949): Lo eta Tilili eta talala [4']
Xabier Sarasola (1960): Xulufraia [3']
Junkal Guerrero (1968): Mutil txaleko gorri [2']
Josu Elberdin (1976): Izar ederrak [3'] / Emezortzi serore [3']
Eva Ugalde (1973): Ahoberokeriak eta amoriua [4']

Informazio gehiago

Euskadiko Orkestrak 20/21 Denboraldiko bederatzigarren eta azken aurreko programari ekingo dio, ‘Noragabeko adiskidea’ izenekoa, guztira bost kontzertu eskainiz, denak 19:30ean: ostegun eta ostiral honetan, maiatzak 20 eta 21, Donostiako Kursaal Auditoriumean; datorren astelehenean, maiatzak 24, Bilboko Euskalduna Jauregian; asteartean, maiatzak 25, Iruñeko Baluarte Auditoriumean; eta asteazkenean, maiatzak 26, Gasteizko Principal Antzokian.

Anja Bihlmaierrek debuta egingo du Euskadiko Orkestrarekin kontzertu-programa honetan, Hagako Residentie Orkestrako zuzendari titular eta Lahtiko Orkestra Sinfonikoko zuzendari gonbidatu nagusi denak. Gaur egungo zuzendaririk indartsuenetako bat da, bereziki operaren arloan, gazte-gaztetatik metatu baitu esperientzia Vienako Herri Operan, Hannoverko Operan eta beste hainbat koliseotan. Aipatzeko modukoa da azken hilabeteotan Euskadiko Orkestraren podium gainera igoko den hirugarren emakumea dela, Ruth Reinhardtek urtarril eta otsailean eta Gemma Newek martxoan orkestraren Kontzertu Denboraldian parte hartu ostean.

Kontzertuei ekiteko Europako errepertorioan benetan iraultzailetzat jo daitekeen obra bat interpretatuko du orkestrak: Claude Debussyren Fauno baten siestaren preludioa, 1894an konposatua, baina batzuentzat XX. mendeko musikaren hasiera irudikatzen duen obra.

Ondoren, orkestrak programari izena ematen dion obra jorratuko du: Gustav Mahlerren Noragabeko adiskide baten kantak, konpositore bohemiarrak 1883an idatzitakoak, bizitzako hilabete ez oso zoriontsuetan. Kanta horiek 23 urterekin idatzi zituen eta, beste zorigaritzeko gertaera autobiografiko batzuen artean, une horretan Johanna Richter opera-abeslari eta aktorearekin zuen maitasun-istorioaren bat-bateko amaiera ez oso adiskidetsua nabari daiteke abesti hauen atzean. Manuel Walser baritono suitzarra izango du lagun orkestrak obra hau interpretatzeko, Vienako Estatu Operako ahots nabarmenetako bat eta musika bokal germaniarreko aditu itzaltsua. 

Kontzertuak Schumannen 1. sinfoniarekin amaituko dira, konpositore alemaniarraren lehen orkestra-lan handitzat hartzen dena. Hilabete baino gutxiago behar izan zuen idazteko, inspirazio-aldi harrigarri bat izan zuen eta.

Sarrerak salgai daude dagoeneko (10 €tik aurrera) saio guztietarako. Datei, ordutegiei, programei eta sarreren salmentari buruzko informazio guztia Euskadiko Orkestraren webgunean dago eskuragarri: euskadikoorkestra.eus. 

Informazio gehiago

Miramongo Matinéeak 20/21 Denboraldiaren amaierara hurbilduko dira hamalaugarren hitzorduarekin, Euskadiko Orkestrako musikariek osatutako Trío Alma y Cía taldearen eskutik, larunbat honetan, maiatzak 8, 11:00etan, orkestraren egoitzan. Birgit Kolar, Euskadiko Orkestrako kontzertino nagusi gonbidatua eta egun hauetan orkestraren Denboraldiko kontzertuetan Bartoken Biolinerako 1. Kontzertuan bakarlari papera betetzen ari dena, taldeko partaideetako bat izango da. Gainontzeko kideak honakook izango dira: Mikel Ibáñez (biolina), Justyna Janiak-Krymer (biola), Flore Lefevre (biolontxeloa), Guangyao Zhao (kontrabaxua), Luis Cámara (klarinetea), François Proud (fagota) eta Adrián García Carballo (tronpa).

Trío Alma y Cía taldeak Matinéean interpretatuko duen Schuberten Oktetoa 1824an enkargatu zuen Ferdinand Troyer kondeak, klarinetejole ezaguna ere bazenak. Beethovenen Septetoan inspiratua dago, mende laurden bat lehenago konposatua izan zena, 1799an. Izan ere, bi lanen arteko antzekotasunak bat baino gehiago dira. Alde batetik, formazioa ia berdina da, alde bakar batekin: Schuberten obran biolin bat gehitu zitzaion klarinete, fagot, tronpa, biolin, biola, biolontxelo eta kontrabaxuaren eraketari, Beethovenen septetoak jada zeukanari. Bestetik, obren egitura ere oso antzekoa da, biak sei mugimenduren gainean eraikitzen baitira, eta hasierako eta amaierako mugimenduen sarrera geldoak baitituzte ezaugarri komun.

Beethovenen lanarekin alderatuta, oraindik ere divertimentoaren tradizioan erabat errotuta zegoena, okteto honen alderik nabarmenena zera da, batzuetan tonu serioa duela, are goibela, malenkonia handi batez tindatua (bereziki azken mugimenduaren Andante moltoan). Schubertek Mozarten serenaten espiritua berreskuratu zuen lan honetan, eta vienar ukituko adierazpen erromantiko batekin aberastu zuen.

Okteto honekin, Schubertek beethoveniar dimentsioko sinfonia handirako bidea hartu zuen, lehen mugimenduaren zabaltasunak argi eta garbi iragartzen duen bezala. Izan ere, handik urtebetera, 1825ean, Schubertek bere 9. Sinfonia konposatu zuen, ‘Sinfonia Handia’ bezala ezagutzen dena.

Indarrean dauden edukiera-mugen ondorioz, ez da sarrerarik salgai jarriko kontzertu honetarako, izan ere, dagoeneko zikloak dituen abonatuekin auditoriumaren edukiera beteta baitago.

Miramongo Matinéetara eroso joateko, Euskadiko Orkestrak doako autobus-zerbitzua eskainiko dio kontzertua ikustera doazen abonatuei. 10:25ean abiatzen da autobusa Gipuzkoa Plaza 4tik eta geldialdiak egiten ditu Antso Jakituna 18an eta Madril Hiribidea 34an.

Miramongo Matinéeek Kutxa Fundazioaren babesa dute sortu zirenetik.

Informazio gehiago

Euskadiko Orkestraren zuzendari titular Robert Treviñok 2021/2022 Denboralditik aurrera ardura berri bat hartuko du bere musika-ibilbidean. Treviño zuzendari nagusi gonbidatua izango da RAI-ren Orkestra Sinfoniko Nazionalean, RAI Torino bezala ere ezagutzen den orkestran, alegia. Italian prestigio handia du orkestra honek, eta oso ezaguna da egin ohi dituen nazioarteko bira ugariengatik zein bere zuzendari titular eta gonbidatuen kalitateagatik.

Izendapen honen ondoren, Robert Treviñok hiru orkestra hauetan ditu karguak, ardura-maila ezberdinekin: Euskadiko Orkestran zuzendari titular da, RAI Torinon zuzendari nagusi gonbidatua eta Malmöko Orkestra Sinfonikoan aholkulari artistikoa da.

RAI Torinoko kargu berri honetan hainbat esparrutan parte hartuko du: kontzertu-denboraldian egoteaz gain, hainbat nazioarteko bira eta grabazio egingo ditu.

Treviñoren izendapen berri honek Euskadiko Orkestra azken urteotan bere zuzendari titularrarekin egiten ari den lana berresten du, aurrera begira jarraituko duen lana. Eta, zalantzarik gabe, orkestrak nazioarte mailan arreta eskuratzeko parada ere bada.

Informazio gehiago

Denboraldi zail baina emankor baten azken txanpari helduz, Euskadiko Orkestrak bere zortzigarren kontzertu-programari egingo dio aurre, ‘Gazteak’ izenekoa, bi konpositore garrantzitsuren gaztetako lanak proposatzen dituena: Bela Bartoken Biolinerako 1. Kontzertua, eta Felix Mendelssohnen 1. Sinfonia, 26 urterekin eta 15 urterekin idatzitakoak, hurrenez hurren. Orkestrak guztira bost kontzertu emango ditu, guztiak 19:30ean: maiatzaren 3 eta 6an Donostiako Kursaal Auditoriumean; maiatzaren 4an Iruñeko Baluarte Auditoriumean; maiatzaren 5ean Bilboko Euskalduna Jauregian; eta maiatzaren 10ean Gasteizko Principal Antzokian.

Kontzertuetako lehen obra Bartoken Biolinerako 1. Kontzertua izango da, egilearen aurpegi ezezagun eta erromantikoena erakusten duen lana, maitatzen ez zuen maite bati eskainia, eta idatzi zenetik 50 urtera estreinatua. Birgit Kolar biolinjole austriarrak interpretatuko du 21 minutuko iraupena duen eta bi mugimendu baino ez dituen obra hau.

Kolar (1970, Waidhofen/Ybbs) Euskadiko Orkestraren kontzertino nagusi gonbidatua da, eta hainbatetan igo da Euskal Herriko agertokietara Euskadiko Orkestraren hari-ataleko buru. Nazioartean prestigio handiko biolinjolea dela Kolar. 1992an finalista eta saritua izan zen Yehudi Menuhin Nazioarteko Lehiaketan. Europako, Japoniako eta Hego Amerikako jaialdi ugaritan eskaini ditu kontzertuak solista gisa baina, agian, kontzertinoarena izan da bere jardunik aktiboena azken urteotan; izan ere, kontzertinoa izan da Vienako Sinfonikoan eta Municheko Irratiko Orkestran, besteak beste.

Kontzertuetako bigarren obra Mendelssohnen 1. sinfonia izango da, nerabezaroan sartu berri zen egile baten adierazpentzat hartzen den lana. Lehen sinfonia izendapenak artista hasi berri baten saiakera dela pentsaraz diezaguke, baina ez da ahaztu behar Mendelssohnek 14 urte eta erdi zituenerako jada hamabi sinfonia idatzi zituela (hari‑instrumentuetarako).1824an ekin zion lan berri hori sortzeari. Berez, 13. sinfonia izena jartzeko asmoa zuen baina, aurrez egin zituen lanekin alderatuta lan berri horretan gertatzen den konposizio-anbizioaren aldaketak bultzatuta, konpositore gazteak bere hasierako ideia baztertu eta sinfonia handien multzo berri bateko Lehen sinfonia izango zela erabaki zuen.

Kontzertuak Hans Graf (1949, Marchtrenk) maisuak zuzenduko ditu; Euskadiko Orkestraren ohiko kolaboratzailea izan da azken 30 urteetan eta, are gehiago, bi denboralditan, 1994. eta 1996. urteen artean, zuzendari titular gisa jardun zuen. Euskadiko Orkestran egon ondoren, Graf Calgaryko Filarmonikaren (1995-2003) eta Bordele-Akitaniako Orkestra Nazionalaren (1998‑2004) zuzendari titularra izan zen, besteak beste, baina harreman estuena eta luzeena Houston Symphony orkestrarekin izandakoa da, 2001etik 2013ra arte gidatu baitzuen, Christoph Eschenbach maisuaren lekukoa hartuta.

Denboraldiaren azken txanpa

Programa honen ondoren, Euskadiko Orkestrak maiatza eta ekaina artean azken biak eskainiko ditu: Noragabeko adiskidea, Anja Bihlmaierren batutapean eta Manuel Walser baritono gonbidatuarekin; eta New York, Robert Treviño titularrarekin eta Nikolai Lugansky pianojolearekin, ekainaren 11tik 17ra.

Edukiera

Gaur egun, eta osasun-agintariek bestelakorik agintzen ez badute, Bilboko Euskalduna Jauregiak, Donostiako Kursaal Auditoriumak eta Iruñeko Baluarte Auditoriumak 600 ikusle har ditzakete, eta Gasteizko Principal Antzokiak 400.

Sarrerak salgai

Sarrerak salgai daude dagoeneko (10 €tik aurrera) saio guztietarako, Iruñeko kontzerturako izan ezik, areto honen edukiera abonatuekin soilik beteta baitago egungo edukiera-mugekin. Datei, ordutegiei, programei eta sarreren salmentari buruzko informazio guztia Euskadiko Orkestraren webgunean dago eskuragarri: euskadikoorkestra.eus. 

Informazio gehiago

Euskadiko Orkestrak eta Kalakanek bat egingo dute euskal musika tradizionala bildu eta zabaltzea helburu duen proiektu batean, bi hanka nagusi izango dituena: batetik, hamabi kanta barne hartuko dituen eta Elkar diskoetxeak udazkenean argitaratuko duen disko baten grabazioa; eta, bestetik, disko horretan jasotako kantak aurkezteko urri eta azaroan Iruña, Gasteiz, Bilbo, Donibane-Lohizune eta Donostian antolatu den zuzeneko kontzertu-sorta.

Bi musika-taldeak orkestraren Miramongo egoitzan elkartu dira atzo eta gaur, apirilak 26 eta 27, grabatu eta aurkeztuko dituzten kanta horien lehen entseguak egiteko, Juanjo Ocón maisuaren batutapean. Grabazioa maiatz eta ekainean gauzatuko da eta urrian merkaturatuko da, aipatu aurkezpen-kontzertuen bezperatan.

Hau ez da Euskadiko Orkestrak eta Kalakanek kolaboratzen duten lehen aldia. 19/20 Denboraldiko Abonu-kontzertuetan Euskadiko Orkestrak Gabriel Erkorekaren Zuhaitz obraren Euskadiko estreinaldia egin zuen Kalakanekin batera, Juanjo Menaren zuzendaritzapean. Kalakan osatzen duten Jamixel Bereau, Xan Errotabehere eta Bixente Etchegarayek hainbat instrumentu jo zituzten obra honen baitan, txalaparta, alboka, txirula eta adarra kasu. Lanak oso bestelako bi soinu-mundu uztartu zituen: batetik, ahozko tradiziotik etorritako abeslari-solistak eta, bestetik, orkestra.

Oraingoan, proiektu berri honekin, ildo horri jarraipena emango diote bi musika-taldeek, orkestrak hainbat urtez abian izan duen KlasikAT ekimenaren baitan. Duela bi hamarkada baino gehiagotik egitasmo honen bidez Euskadiko Orkestrak apustu irmoa egin du ohiko errepertorioetatik haratago doazen edozein generotako musika-ekoizpenaren alde. Besteak beste, esparru sinfonikokoak ez diren honako artistekin egin du lan orkestrak: Benito Lertxundi, Golden Apple Quartet, Michel Camilo, Emilio Aragón, Kepa Junkera, Mike Oldfield, Ken Zazpi, Dr. Deseo, Zea Mays, Huntza eta Izaro.

Euskadiko Orkestra + Kalakan: euskal musika tradizionala oinarri duen proiektua

KlasikAT ekimenaren baitan kokatzen den proiektu berri honetan, Kalakan eta Euskadiko Orkestraren arteko elkarlan honen muina euskal musika tradizionala izango da. Urte luzeetan Kalakan taldeak euskal folklorea berritzen egin duen saiakera mundu klasikoarekin uztartzea da proiektuaren helburu nagusia.

Hirukoteak argitaratu dituen hainbat kanta orkestraren mintzairara ekarri ditu Jagoba Astiazaran konpositoreak, tartean, euskal kantagintzan aski ezagun diren Iruten ari nuzu edo Kantuz. Kalakan taldeak erabili ohi dituen hainbat instrumentu tradizionalek ere presentzia nabarmena izango dute diskoan, txalaparta, txirula edo alboka esaterako, zeintzuk beste instrumentuekin batera orkestran txertatu diren.

Horretaz guztiaz gain, Xalbador bertsolariaren hainbat hitz jasoko dira grabazioan, propio proiektu honetarako sortu diren piezetan, baita Mikel Laboa eta Joxean Artzeren Txoria txori kantaren bertsio guztiz ezberdin bat ere.

Modu honetan, Euskadiko Orkestra euskal kantagintza eta instrumentu tradizionalen bozgorailu bihurtuko da, eta ahots eta perkusio soilei merezi duten oihartzun eta hedapena ematen lagunduko du.

Diskoa osatuko duten kantak

Guztira hamabi kanta hartuko ditu barne diskoak eta guztietan parte hartu du Euskadiko Orkestrak Kalakanekin batera. Jagoba Astiazaranek egin ditu kanta guztien orkestrarako moldaketak:

1. KLKN (Kalakan). Erabateko estreinaldia.
2. Andria alargune (Kalakan)
3. Artzantza (Anonimoa / Xalbadorren hitzak). Erabateko estreinaldia.
4. Iruten ari nuzu (Anonimoa)
5. Montevideoko berriak (Anonimoa)
6. Belatzarenak (Kalakan)
7. Egun bakea zutaz (Anonimoa / Xalbadorren hitzak). Erabateko estreinaldia.
8. Rebeleon (Kalakan)
9. Txoria Txori (Mikel Laboa / Joxean Artze)
10. Bereterretxen Kanthoria (Anonimoa)
11. Ez nuen uste (Anonimoa / Xalbadorren hitzak). Erabateko estreinaldia.
12. Kantuz / Sagarra jo (Anonimoa)

Diskoetxea: Elkar.
Zuzendaria: Juanjo Ocón.
Kanten moldaketa: Jagoba Astiazaran.

Kontzertuak urri-azaroan

Urriaren erdialdean diskoa argitaratzearekin bat, diskoaren aurkezpen-bira bat egingo dute Euskadiko Orkestrak eta Kalakanek elkarrekin bost euskal hiriburutan barrena: Iruña, Gasteiz, Bilbo, Donibane-Lohizune eta Donostia. Kontzertu horien areto eta datei buruzko informazioa aurrerago iragarriko da.

Diskoan adierazitako hamabi kantez gain, egile anonimodun Nere andrea / senarra kanta ere aurkeztuko dute kontzertu hauetan.

Informazio gehiago

Bost kontzertutan Anton Brucknerren ‘5. Sinfonia’ interpretatu ostean, Euskadiko Orkestrak beste hainbeste hitzordurekin jarraituko du datozen egunotan, oraingoan konpositore austriarraren ‘6. Sinfonia’-rekin: apirilaren 16an Bilboko Euskalduna Jauregian; apirilaren 19 eta 21ean Donostiako Kursaal Auditoriumean; apirilaren 20an Gasteizko Principal Antzokian; eta apirilaren 22an Iruñeko Baluarte Auditoriumean. Kontzertu guztiak 19:30ean izango dira.

Musikari austriar honen musika maiz eskaini du orkestrak azken denboraldietan; izan ere, Bruckner da Robert Treviño zuzendari titularraren musikagile kutunetako bat. Hain zuzen, Treviñok Brucknerren sinfonia batekin egin zuen debuta Euskadiko Orkestran, Zazpigarren sinfoniarekin, duela bost urte, 2016ko martxoan. Aurrerago, 2020 urte hasieran, Treviñok Bederatzigarren sinfoniaren bertsio gogoangarri bat zuzendu zuen; bertsioak azken mugimendua berregiten zuen, eta lehen aldiz entzun zen Euskadin. Oraingoan, bi saiotan, Brucknerren zikloaren barruan gutxien jo diren bi sinfonia aurkezten dizkigu Treviñok: Bosgarrena eta Seigarrena.

Seigarrenak badu aurreko Brucknerren sinfonien monumentaltasuna, baina diskurtso dinamikoagoa du, apetatsuagoa, erritmo eta harmonia askeagoak; orkestrazioak koloretsuagoa dirudi. Era berean, musikagilearen heldutasuneko sinfoniarik laburrena da, bai eta egitura klasikoena duena ere.

Hurrengo kontzertuak:

• Apirilak 16 (19:30): Euskalduna Jauregia (Bilbo).
• Apirilak 19 (19:30): Kursaal Auditoriuma (Donostia).
• Apirilak 20 (19:30): Principal Antzokia (Gasteiz).
• Apirilak 21 (19:30): Kursaal Auditoriuma (Donostia).
• Apirilak 22 (19:30): Baluarte Auditoriuma (Iruña).

Euskadiko Orkestraren Denboraldiaren azken txanpa

Brucknerri eskainitako programa honen ondoren, Euskadiko Orkestrak maiatza eta ekaina artean azken hiru programak eskainiko ditu: Gazteak, Hans Graf zuzendariarekin eta Birgit Kolar biolinjolearekin, maiatzaren 3tik 10era; Noragabeko adiskidea, Anja Bihlmaierren batutapean eta Manuel Walser baritono gonbidatuarekin; eta New York, berriz ere Robert Treviño titularrarekin eta Nikolai Lugansky pianojolearekin, ekainaren 11tik 17ra.

Edukiera

Gaur egun, eta osasun-agintariek bestelakorik agintzen ez badute, Bilboko Euskalduna Jauregiak, Donostiako Kursaal Auditoriumak eta Iruñeko Baluarte Auditoriumak 600 ikusle har ditzakete, eta Gasteizko Principal Antzokiak 400.

Sarrerak salgai

Sarrerak salgai 10 €tik aurrera. Datei, ordutegiei, programei eta sarreren salmentari buruzko informazio guztia Euskadiko Orkestraren webgunean dago eskuragarri: euskadikoorkestra.eus. 

Informazio gehiago