Euskadiko Orkestra 1982an sortu zen helburu honekin: musika ondasun unibertsal eta ondare kultural bezala sustatu eta garatzea. 38 urte hauetan, ordea, gure gizartea goitik behera eraldatu da: kultura ulertzeko modua erabat aldatu da, musikarekin harremantzeko eta hura kontsumitzeko moduak ere aldatu egin dira, baita markek euren audientziekin komunikatzeko dituzten moduak ere. Gaur egun, euskal gizartea garatzen doan hein berean Euskadiko Orkestrak misio honekin konprometituta jarraitzen du, eta gizartearekin batera gauzatu nahi du eboluzio hau.

Arrazoi horregatik egin nahi izan dugu hausnarketa- eta elkarrizketa-ariketa hau orkestrako musikarien zein kanpoko kolaboratzaileen eta orkestraren lagunen lankidetzarekin, haien ekarpen baliotsuekin. Prozesu horrek guztia helburu nabarmen batekin egin da: pertsonekin gehiago konektatzea eta eragin nabarmenagoa izatea orkestrak eragile kultural eta sozial gisa duen rol horretan.

Testuinguru berri honetan, Euskadiko Orkestrak irudi eraberritua estreinatuko du gaur, eta honek islatuko ditu bere identitatea, eraldaketa sozialerako sentsibilitatea eta, bereziki, gizarte elkartuago eta aberatsago baten aldeko ikuskera, bere musikaren botere unibertsal eta deskribaezinaren bidez.

Izen bakarra: Euskadiko Orkestra

Gogoeta honek barne hartu du, baita ere, digital-osteko aroan orkestrak publiko ezberdinen aurrean aurkezteko eta haiekin harremantzeko duen modua. Izen bakarrarekin egingo du: Euskadiko Orkestra. Orain arte erabili diren izendatzeko modu guztiak (EO, OSE, EOS, etab.) ordezkatuko ditu, izan ere, oso modu aldakorrean erabili baitira eta ez baitira erabilgarriak izan markaren aintzatespena indartzeko. Izen hau bere nortasun eta esentzia aldaezinen isla fidela da: tradizioa eta etorkizuna, dotoretasuna eta garaikidetasuna, artea eta izaera, batasuna eta aurrerabidea.

Aldi berean, eta nazioarteko zabalkundea lortzeko, ingelesezko ‘Basque National Orchestra’ izendapena ere mantendu da, kanpo-esparruan erabiltzeko.

Elkartzen gaituen zirrara

Euskadiko Orkestraren marka berriak lema berri bat ere badakar: ‘Elkartzen gaituen zirrara’. Orkestraren musikak pizten duen sentimendua jasotzen ditu goiburu horrek, baita arte eta kultura propioak sortzen duen pasioa, bere lurraldearekin lotura ahalbidetzen duen sentimendua eta afektua, bere tradizioa eta bere bizitzeko eta existitzeko modua ere.

‘Sentitzea’, ‘ulertzea’ eta ‘bizitzea’ zirrara partekatua dira: elkartzen gaituen zirrara.

Ekingo al diogu elkarrekin?

Baina ikuspegi berri hau ez da nahikoa izango bere horretan. Bidearen hasiera baino ez da. Bide hau elkarrekin egin beharko da eta gizartearen (komunikabideen, abonatuen, publikoaren, babesleen, kultur eragileen, erakundeen, eragile ekonomiko eta sozialen...) inplikazioa beharrezkoa izango da. Guztion artean bakarrik eraiki ahal izango baitugu gure ametsetako marka. Ekingo al diogu elkarrekin?

Informazio gehiago

Martxoaren 9an Istanbulen arrakastaz baina zailtasun ugarirekin emandako azken kontzertuaren ondoren, Euskadiko Orkestrako kideek itxialdia hasi zuten, gainerako herritarrek bezala. Bi hilabetez elkarrekin lan egin ezinik eta 19/20 Denboraldiko azken kontzertu programatuak bertan behera utzi behar izan ondoren, orkestrak egungo egoerara egokituta jarduerari ekin dio berriro Miramongo egoitzan, antolaketarako lehen planteamendu batekin: zortzi kontzertuko denboraldi txiki bat, ETBk emango duena. Estatuko lehen orkestra da abian jartzen eta eszenatokian elkartzen, baita Europako bakanetakoa ere.

Euskadiko Orkestra martxan!

Izenburu horrekin zortzi kontzertuko denboraldi txiki bat aurkezten dugu, berrogeita hamar bat musikako formazio murriztuarekin. Orkestra Miramongo bere egoitzan entseatzen ari da dagoeneko, eszenatokian sakabanatzeko probak egin dituzte eta ezarritako segurtasun-protokoloek funtzionatzen dutela baieztatu dute. Kolektibo handia da eta fisikoki ondo trinkotua egon behar du programak interpretatzeko, baina egoera honetan musikariek bi metroko segurtasun-tartea gordeko dute. Hori dela-eta, musika beste modu batera interpretatzen ikasi behar dute, elkarren artean entzuteko beste erritmo eta denbora batzuekin, musika jaria dadin. Orkestra bateratzeko Robert Treviño zuzendari titularra dago, gehienez ordubeteko iraupena duten zortzi kontzertu hauek martxan jartzeaz arduratuko dena, eta maiatzaren 30etik aurrera, beste hainbeste larunbatetan, ETB2n emateko grabatuak izango direnak, beti goizeko 11:00etan.

Kontzertu-denboraldi txiki honetarako aukeratutako konpositoreen artean, Ramon Lazkano eta Mikel Urquiza euskaldunez gain, Mendelssohn, Haydn, Mozart, Richard Strauss eta Brahms daude, horien partituratako asko 50 musikari baino gutxiagoko orkestra murritzerako idatzita baitaude. Horrela, eraldaketekin bada ere, bere jarduera berreskuratu ahal izango du orkestrak, oraingoz, telebistaren zein bere kanal digitaletako streamingaren bidez publikoari zuzentzen zaion orkestra gisa.

Interpretatuko diren lehen bi programak honakook izango dira:

Lehen programa: maiatzak 30. ETB2n, goizez.
Agur Jaunak eta Andreak.
F. Mendelssohn: 3. Sinfonia, “Eskoziarra”
Orkestra-formazioa: 50 instrumentujole: 35 harietan, 14 haizeetan eta tinbal 1.
Zuzendaria: Robert Treviño.

Bigarren programa: ekainak 6. ETB2n, goizez.
J.Haydn: 49. Sinfonia, “La passione”
Orkestra-formazioa: 40 musikari: 35 harietan, 5 haizeetan.
F.Mendelssohn: 1. Sinfonia.
Orkestra-formazioa: 48 musikari: 35 harietan, 12 haizeetan eta tinbal 1.
Zuzendaria: Robert Treviño.

Hurrengo programak Euskadiko Orkestraren webgune eta sare sozialen bidez iragarriko dira.

Segurtasun-neurriak

Egungo egoerak segurtasun-protokoloetan ezarritako prebentzio-neurri guztiak zorrotz betetzera behartzen du. Lehentasuna musikari eta administrazioko langile guztiak seguru egotea da. Eraikinera sartzen diren langile guztiei tenperatura hartzen zaie eta eszenatokian sartu arte maskara erabiltzeko betebeharra ezartzen zaie. Eraikinean bertan, eta auditorioan bertan sartzeko, joan-etorriak modu zirkularrean diseinatu dira, langileak ez gurutzatzeko eta mugimendua beti norabide berean egiteko. Ez dira kamerino kolektiboak erabiliko, eta tresnen estutxeak modu ordenatuan utzi beharko dira besaulki-patioan. Auditoriumeko eszenatokian musika guztiek bi metroko tartea gordetzen dute. Eta haizearen eta perkusioaren sekzioa babesteko manparaz inguratuta dago.

Amaia Asurmendik (biolina) eta Juan Ignacio Emmek (biolontxeloa) eszenatokirako itzulera nola bizi duten azaltzeko adierazpenak hemen dituzue:

Bertan behera geratutako kontzertuak eta errealitate berria

Orkestrak ezin izan zuen ekainaren hasierara arte Gasteiz, Bilbo, Donostia eta Iruñeko egoitza guztietan programatutako kontzertuen denboraldia amaitu. Honek 30 kontzertu baino gehiago bertan behera uztea ekarri zuen. Konfinamendu-garai honetan, bere kanal digitalen bidez aktiboki mantendu da hainbat ekimenekin: musikariek euren etxeetatik elkarrekin ‘Agur Jaunak eta Andreak’ interpretatzea gizarteari omenaldi gisa, #EuskadikoOrkestraEtxean ekimena, non musikari askori ikusgarritasuna eman ahal izan zaien musika-piezak interpretatzearen bidez, edo Izaro abeslariarekin aurkeztutako bideoklipak. Horrek guztiak milaka bistaratzetan jarri du orkestra. Aldi berean, lanean hasi da berriz ere, eta apustu sendoa egin du erreferente kultural izaten jarraitzeko eta gizartean presente egoteko. Oraingoz, eta publikoarekin topo egin ezin duen bitartean, ETBren eta orkestraren kanal digital propioen bidez egingo du.

Denboraldi txiki honen nazioarteko zabalkundea

Euskadiko Orkestraren kontzertu-sorta hau Stage Accessen ere egongo da eskuragarri. Harpidetza bidezko plataforma digital hau laster kaleratuko da eta kontzertuak, opera, dantza eta antzerkia hartuko ditu barne. Aliantza horri esker, Euskadiko Orkestra Ipar Amerikako merkatuan ezagutaraziko da.

Interpretatuko diren obrak entsegu- eta grabazio-hurrenkeran

Informazio gehiago

Euskadiko Orkestrak erreferentziazko euskal artistak eremu sinfonikora eramateko ekimen digital hau duela bi urte jarri zuen abian, Zea Maysen hiru bideoklip eta Doctor Deseoren beste hainbeste grabatu eta zabaldu zituenean. Ekimena fenomeno biral batean bilakatu zen eta oraindik orain bideo hauek milaka bistaratze biltzen jarraitzen dute sareetan. Formatu horren estreinaldia arrakasta handikoa izan zen orkestrarentzat, eta eskaera gehien jasotzen ari diren euskal artistetako batekin errepikatu du oraingoan, Izarorekin, alegia.

2019ko azaroan ateak itxita grabatu ziren bideo hauek Miramongo egoitzan, Fernando Velázquezen agindupean. Getxoko musikagile, zuzendari eta musikaria arduratu zen Izaroren Errefuxiatuena, Koilarak eta Tu escala de grises kanten moldaketa sinfonikoak egiteaz, baita proiektu beri honen zuzendaritza artistiko osoaz ere. Ikus-entzunezko zuzendaritza Pausoka Entertainmenteko Jabi Elortegiren esku geratu zen oraingoan ere. Orduan egin zen grabazioa eta orain, konfinamendu garaian, inoiz baino zentzu gehiago hartzen duen honetan, aurkeztuko da eremu digitalean.

Beste publiko batzuetara iristeko Euskadiko Orkestraren proiektu digital estrategikoa

Ekimen honekin orkestrak beste publiko batzuentzako eskaintza musikala zabaldu du, arlo sinfonikoan ezohikoagoak diren errepertorioetan murgiltzearen bidez. Norabide honetan arrakasta handiko beste esperientzia batzuk ere baditu orkestrak bere ibilbidean, esaterako, Ken Zazpi, Michel Camilo, Kepa Junkera eta Benito Lertxundirekin garatutako proiektuak. Horiek guztiak kontzertu-formatuan eman ziren, baina duela pare bat urte orkestrak haratago joatea erabaki zuen eta bideoklip formatura egin zuen jauzi. Formatu hau Zea Mays eta Doctor Deseorekin abiatu zuen eta orain Izarorekin errepikatu du. Gainera, laster iragarriko da formatu honetako beste lankidetza bat ere beste euskal talde batekin.

Izaro: “Oso emozionantea da norberak egindako kantak beste era batera entzutea”

Euskadiko Orkestrak lehendabizikoz kolaboratu du Bizkaiko abeslariarekin, eta zirraraz betetako ekimena izan da artistarentzat: "Oso emozionantea da norberak egindako kantak beste era batera entzutea, are gehiago Euskadiko Orkestra bezalako musikari talde batek jotzen baditu, eta Fernando Velázquezek moldatu. Hiru abesti aukeratu genituen: Errefuxiatuena, Koilarak eta Tu escala de grises. Oso ederra izan zen lehen entsegura iritsi eta orkestra jotzen entzutea, konturatzen zara zure melodia txiki horiek bizitza propioa dutela. Eta ilusio berezia egiten dit Fernando bera zuzentzen ari den bitartean abesten ari dela ikusteak". 

Fernando Velázquez: “Izaroren musika, arte eta presentziarekin maitemindu egin zen orkestra”

Proiektu honen zuzendari musikala ados dago Izarorekin eta zera azpimarratu nahi izan du, Izaro, orkestra eta zuzendaria lehendabizikoz eszenatoki gainean elkartu ziren unea: “Izaro eszenatokira igo zenean haren musika, arte eta presentziarekin maitemindu egin zen orkestra. Bere magnetismoa eta kantatzen duenaren edertasuna dira nagusi. Euskadiko Orkestraren presentzia ezinbestekoa da mezua gorpuzteko, baina bere ahotsean eta abestietan dago benetako magia”. Velázquezentzat pribilegio hutsa da proiektu honetan lankide jardutea eta “legami pixka bat gehitu ahal izatea pastela hobeto harrotu dadin”. Oso pozik eta eskertuta agertu da proiektu honekin getxotarra.

Proiektu hau da Fernando Velázquezek eta Euskadiko Orkestrak orain dela gutxien partekatu duten proiektua, baina askoz gehiago egin dituzte batera. Errepertorio berriak jorratzeko eta publiko berrietara iristeko ariketa horretan, tandem bikaina osatu dute Velázquezek eta Euskadiko Orkestrak duela hainbat urtetatik, eta emaitza oparoak ekartzen jarraitzen du aliantza honek. Ken Zazpirekin egindako kontzertu-ziklo ezagun haietatik hasi eta getxotarraren agindupean egindako zine-munduko kolaborazio sorta zabalera arte. Azken aldian egindako proiektuen artean nabarmentzekoak dira pantailara eraman diren eleberrien soinu-banda originalak, Fernando Arambururen Patria —laster estreinatuko dena— eta Bernardo Atxagaren Soinujolearen semea kasu. Aipagarria da, baita ere, duela gutxi berreskuratutako Truffauten The Bride Wore Black filmaren musikaren grabazioa. Atzeragora jotzen badugu, beste soinu-banda ugari aurki ditzakegu: Juan Antonio Bayonak zuzendutako A Monster Calls filmarena, zeinaren bidez Velázquezek musika original onenaren Goya saria eskuratu zuen; Wim Wendersen Submergence filmarena; Bayonaren The Impossible filmaren soinu-bandaren zuzeneko erabateko estreinaldia Donostia Zinemaldian; Ocho apellidos vascosena; Contratiemporena; etab.

Bideoklipen aurkezpena

Apirilaren 23, 24 eta 25ean aurkeztuko dira hiru bideoklip berri hauek, lehendabizi ETBn eta ondoren Euskadiko Orkestraren sare sozialetan (Youtube, Instagram, Facebook eta Twitter).

Apirilak 23: Errefuxiatuena
-ETB2: Qué me estás contando programaren amaieran (20:15).
-ETB1: Eztabaidan programaren amaieran (22:30).
-Euskadiko Orkestraren sare sozialetan argitaratuko da ondoren (22:30).

Apirilak 24: Koilarak
-ETB2: En Jake programaren amaieran (14:10).
-ETB1: Eztabaidan programaren amaieran (22:30).
-Euskadiko Orkestraren sare sozialetan argitaratuko da ondoren (22:30).

Apirilak 25: Tu escala de grises
-ETB2: Teleberriaren aurretik (14:55).
-ETB1: Eguraldiaren ondoren (21:00).
-Euskadiko Orkestraren sare sozialetan argitaratuko da ondoren (22:30).

Informazio gehiago

#EuskadikoOrkestraEtxean ekimenaren baitan, euskal orkestrak leihoa ireki du Agur Jaunak eta Andreak izenarekin birbataiatutako klasikoaren bertsio berritua eskaintzeko. Kantu herrikoi hori elkartasunaren eta batasunaren euskal ereserki unibertsal moduko batean bihurtu da. ‘Agur’ hori ez da despedida bat, errespetu- eta errekonozimendu-agurra baizik. EHUk duela urte gutxi berritutako bertsio honen letrak herritar guztien berdintasuna defendatzen du. Zailtasun- eta ziurgabetasun-garai hauetan, maitasunaren eta guztion arteko elkartasunaren aldeko kantua da hau, eta asmo horrekin aurkeztu eta zabaldu nahi izan du orkestrak.

Bertsio berri hau NDR Elbphilharmonie Orchesterreko (Hanburgo) tronboijole bakarlari Simone Candottok sinatu du. Candotto Alemanian bizi eta lan egiten duen musikari italiarra da eta, Xabier de Felipe bere adiskide euskaldunak lagunduta (Alemaniako orkestran lankide izan ziren biak eta gaur egun de Felipe Euskadiko Orkestrako musikaria da), euskal kultura besarkatu zuen duela bi urte obra honen bertsioa egitea erabaki zuenean. Obra berritu honek barne hartzen duen izaera unibertsal eta nazioartekoaren erakusgarri argia da, eta ezin garrantzitsuagoa eta beharrezkoagoa da horrelako mezu bat bizi ditugun garaietan, non musikak, koronabirusak bezala, ez baitu mugarik.

Alemaniako orkestraren sorpresazko bisa

Orain Euskadiko Orkestrak aurkezten duen Agur Jaunak eta Andreak-en bertsio hau bis gisa interpretatu zuen duela bi urte Hanburgoko NDR Elbphilharmonie Orchesterrek Musika Hamabostaldian eskaini zuen kontzertuan. Candottok sortu zuen bere orkestrarentzat une hartarako, Xabier de Felipek hala proposatu ostean.

Candottoren Agur Jaunak Brucknerren 7. sinfoniaren elementuetan inspiratuta dago. Bere egileak hala dio: "Wagneriar tubak entzun daitezke sinfonian bezala, eta obra Mi maior tonalitate berean idatzita dago. Biolinen tremoloa hasieran, baita biolontxeloek eta lehen tronpak honen gainean interpretatzen duten motiboa ere, oso antzekoak dira bi kasuetan. Zalantzarik gabe, Agur Jaunak-en moldaketa honek Brucknerren antzeko ñabardurak erakusten ditu orkestrazioan, harmonietan eta bere koloreetan". Candottok bertsio hori entzun du Euskadiko Orkestraren eskutik, eta "erabat hunkituta" sentitzen dela dio.

Ikusi bideoa hemen

Informazio gehiago

Erakunde publikoek eskatutakoa dela-eta, eta erantzukizun sozialeko printzipio batengatik, Euskadiko Orkestrak apirila amaiera bitarteko kontzertu guztiak bertan behera utzi ditu:

• Martxoak 16, Iruñeko Baluarte Auditoriuma, 'Fantastique'.
• Martxoak 17 eta 20, Donostiako Kursaal Auditoriuma, 'Fantastique'.
• Martxoak 18, Gasteizko Principal Antzokia, 'Fantastique'.
• Martxoak 21, Bilboko Euskalduna Jauregia, 'Fantastique'.
• Martxoak 21, Miramongo Auditoriuma. 11. Matinéea, Belharra.
• Martxoak 28, Bilboko Euskalduna Jauregia, 'Sheherazade'.
• Martxoak 30 eta apirilak 1, Donostiako Kursaal Auditoriuma, 'Sheherazade'.
• Martxoak 31, Iruñeko Baluarte Auditoriuma, 'Sheherazade'.
• Apirilak 2, Gasteizko Principal Antzokia, 'Sheherazade'.
• Apirilak 4, Miramongo Auditoriuma. 12. Matinéea, Haizea eta Pianoa.
• Apirilak 24, Gasteizko Principal Antzokia, 'Urrezko araua'.
• Apirilak 25, Miramongo Auditoriuma. 13. Matinéea, Cuivres en Pays Basque.
• Apirilak 27 eta 30, Donostiako Kursaal Auditoriuma, 'Urrezko araua'.
• Apirilak 28, Iruñeko Baluarte Auditoriuma, 'Urrezko araua'.
• Apirilak 29, Bilboko Euskalduna Jauregia, 'Urrezko araua'.

Egungo egoerak denboraldiko hurrengo kontzertuek izango duten garapena ezagutzea galarazten digu eta, beraz, informazioa ematen jarraituko dugu.

Informazio gehiago