Larunbat honetan, abenduak 15, 11:00etan, Miramongo Matinéeen urteko azken hitzordua izango da, Quintetto Graziosok eskainiko duena. Taldea Euskadiko Orkestra Sinfonikoko hainbat kidek osatzen dute: Mikel Ibáñez (biolina), Ricardo Ruiz (biolina), Pawel Krymer (biola), Flore Lefevre (biolontxeloa) eta Pierre Torrent (kontrabaxua).

Matinéearen programa Félicien David konpositore frantsesak Lau urtaroak izenburupean bildu zituen piezetako batzuez osatuko da. Quintetto Graziosoko kideen hitzetan, David “gaur egun bidegabeki ahaztua izan den konpositorea da”. Aitzitik, oso ezaguna izan zen bere bizialdian, Desertua izeneko lanari esker, izan ere, Egiptora egindako bidaia baten ostean idatzitako kantata moduko honek Hector Berliozen laudorioak jaso baitzituen.

Lau urtaroak osatzen dituzten 24 hari-boskoteak askozaz asmo txikiagokoak dira. Jules Armingaud biolinjoleak bere etxean antolatutako ganbera-musika gau batzuen testuinguruan sortu ziren. 1842an Armingaudek Félicien David bere lagunari erronka gisa jarri zion ostegunero partitura berri bat ekartzea. Musikagileak baiezkoa eman zion joko horri eta 1844ra arte kontrabaxudun 24 boskote labur idatzi zituen, eta garai hartako instrumentujole onenek interpretatu zituzten. Urtaro bakoitzerako Davidek sei Soirée sortu zituen, bestela esanda, sei partitura pieza bakarrean, guztira bost eta hamar minutu bitartekoak.

Izenburuak gai zehatz bati erreferentzia egiten diola dirudien arren, pieza hauek ez dira deskriptiboegiak, Vivaldiren Lau urtaro ezagunak ez bezala. Daviden obraren interes nagusia bere idazkera sortzaile eta berritzailean datza, adierazteko modu dotorean, batzuetan arin edo malenkoniatsua, handinahikeria estilistikorik gabea.

1845ean Félicien Davidek Mendelssohni bisita egin zion Frankfurten eta hau txundituta geratu zen obra ezagutzean. Partiturak 1845 eta 1846 bitartean argitaratu ziren lau emanalditan, “Urtaro” bakoitzaren araberako serieetan: Udaberriko arratsak, Udako arratsak, Udazkeneko arratsak eta Neguko arratsak.

Sarrera solteak (7€) salgai daude euskadikoorkestra.eus webgunean eta Kursaal Auditoriumeko leihatilan. Gainera, leku librerik geratuko balitz, Orkestraren egoitzako leihatilan bertan eros ahal izango lirateke kontzertuaren egunean.

Miramongo Matinéetara eroso joateko, Euskadiko Orkestrak doako autobus-zerbitzua eskainiko dio bertaratu nahi duen orori. 10:25ean abiatzen da autobusa Gipuzkoa Plaza 4tik eta geldialdiak egiten ditu Antso Jakituna 18an eta Madril Hiribidea 34an.

Miramongo Matinéeek Kutxa Fundazioaren babesa dute sortu zirenetik.

Informazio gehiago

Municheko Herkulessaaletik pasa ostean, Euskadiko Orkestra Sinfonikoa Austriara itzuli zen, eta Konstantza lakuaren ertzera bertaratu zen, Bregenz hirira. Bertan eskaini zuen larunbatean Orkestrak bira honetako hirugarren eta azken kontzertua Festspielhausen, kultur jarduera handia duen hiri austriarreko aretoan. 1.600 lagunentzako tokia dago entzunaretoan, baina txiki geratu zen euskal orkestrarentzat. Kultur zentro hau bereziki ezaguna da udako musika klasiko Jaialdiagatik, Europako laku-eszenatoki handienean gertatzen dena, eta 7.000 lagunentzako harmaila ikusgarria duena.

Kontuan hartuz Bregenz konkistatzeko eremu berri bat zela, Orkestrak kartarik onena gordea zuen: Vadim Gluzman sona handiko biolinjolearen eskutik Prokofieven Biolinerako 2. kontzertuaren interpretazioa. Orkestra kontzertu-egitarau handi batekin (Sorozabal, Prokofiev eta Mahler) eta garrantzia handiko bi solistarekin aurkeztu zen: Mojca Erdmann sopranoa, kontzertu guztietan ondoan izan duguna, eta arestian aipatutako Vadim Gluzman. Hori guztia Orkestraren titularrak zuzenduta, Robert Treviñok.

Berriz ere Pablo Sorozabal euskal konpositorearekin ireki genuen kontzertua. Bere Zazpi Liederretako hiru abestu zituen Erdmann sopranoak, eta publikoarentzat sorpresa bikaina izateaz gain, oso modu koherentea da bira honetako eszenatokietan aurkezteko. Izan ere, Sorozabalek Leipzigen idatzi baitzuen obra hau 20ko hamarkadan, eta Alemaniako eta Erdialdeko Europako kulturaren zale zen bera. Azken egunotan kontatu dugun moduan, Sorozabal programan eramateak argi uzten du Euskadiko Orkestra Sinfonikoak euskal kulturaren enbaxadore-paperarekin duen konpromisoa. Eta hala egin zuen larunbatean ere, Heinrich Heine poeta alemaniarrak aurretik idatzitako eta ondoren euskarara itzulitako poemak ezagutzera emanez, Sorozabalen musikarekin, euskal erritmo eta doinuz josia.

Vadim Gluzmanek hartu zuen lekukoa Prokofiev interpretatzeko. Biolinjole israeldarra oso ezaguna da mundu osoan bere emanaldiengatik, beti itzal handiko zuzendariekin egiten dituenak, eta lehen mailako orkestrez inguratuta. Horregatik oso garrantzitsua da azpimarratzea larunbat goizeko entsegua hasi bezain pronto Treviño Maisuari esan izana “orkestra oso ona” zuela; ondoren urrunago joan zen esanez “Espainiako onena eta Europako onenetakoa” zela. 1935ean Madrilen estreinatu zen Prokofieven partitura konplexua maisutasunez, dotoreziaz eta bertutez interpretatu zuen Vadim Gluzmanek, berak bakarrik dakien moduan. Biolinjoleak orain dela gutxi elkarrizketa batean adierazi zuen berarentzat musikari izatearen gauzarik garrantzitsuena dela “gai izatea gure emozio, pentsamendu eta esperientziak soinuaren bidez helarazteko”. Eta publikoaren erantzunari erreparatuta, argi dago Gluzman oso urrun iritsi zela eta barruraino sartu zela publikoaren erraietan. Hori bai, eutsi egin zion bisik eman gabe.

Bigarren zatian, biraren gainontzeko partean bezalaxe, Orkestra Mahlerren Laugarren sinfonian zentratu zen. Treviñok dena eman zuen eta Orkestrari beste interpretazio bikain bat atera zion, publikoak asko txalotu zuena. Ondoren bisak iritsi ziren, bira honetan ohikoak izan direnak: R. Straussen ‘Morgen’ Mojca Erdmannekin eta G. Gimenez sevillarraren La Boda de Luis Alonsoren ‘Intermezzo’-a. Kontzertuak bi ordu eta erdi iraun zuen.

Europako erdigunera egindako bira amaitu da

Hiru kontzertu izan dira guztira, bi Austrian (Linz eta Bregenz) eta bat Municheko Herkulessaal areto enblematikoan, guztiak tradizio musikal handiko eszenatokiak. Orkestrak uneoro uztartu ditu euskal musika (Aita Donostia eta Sorozabal) eta unibertsala (Elgar, Prokofiev eta Mahler), zailtasun handiko obrak, eta konpromiso handia eskatzen dutenak. Horregatik, lanpetuta eduki gaituen bira honen ostean, zuzendari nagusi Oriol Roch eta zuzendari titular Robert Treviño Orkestra osoari zuzendu ziren goizeko entseguan: “Zorionak Orkestra guztiko kideei egin duzuen lanagatik; oso harro gaude erakutsi duzuen mailaz. Kalitate altua erakutsi dugu uneoro eta horrek baieztatu egin du momentu artistiko oso garrantzitsu batean aurkitzen garela”. Oriol Rochek dagoeneko iragarri du bira berriak egiteko lanean ari dela Orkestra.

Informazio gehiago

Munichi buruz

Mundu osoan ezagunak diren hiru orkestra sinfoniko handi daude Munichen, baita hiru ganbera-orkestra eta lau kontzertu-areto ere, ia 6.000 eserlekurekin. Horrek bakarrik argi uzten du zein itzal handikoa den Europako erdiguneko hiri hau musika klasikoaren alorrean. Hortaz, bere programazio aberatsaren harresietan barrena sartu izana bere horretan mugarri garrantzitsua da ‘Baskisches Nationalorchester’-arentzat. Eta gainera, konplexurik gabe egin du, bere euskal sustraiak (Sorozabalen lanarekin) eta bi konpositore unibertsalen lanak (Elgar eta Mahler) uztartzen dituen asmo handiko programa batekin. Horrek, zalantzarik gabe, publikoaren eta hedabideen interesa piztu du. Municheko Herkulessaaleko atzoko kontzertuan Euskadiko Orkestra Sinfonikoaren interpretazioa bikaina izan zen, Orkestra gorenean uzterainokoa.

Hasteko, Sorozabal

Euskadiko Orkestra Sinfonikoak geneetan darama euskal kulturaren enbaxadore-rola betetzea eta, zeregin horretan, Municheko kontzertu hau Sorozabalek 1929an Leipzigen idatzi zuen Zazpi lieder obraren hautaketa batekin irekitzea erabaki zuen oraingoan. Seguraski euskal musikagileak ez zukeen sekula imajinatuko bere musika, Heinrich Heineren poemetan inspiratutakoa, euskal erritmo eta modulazioz betea eta euskal kulturako pertsonaia garrantzitsu ugariri eskainitakoa, musika klasikoaren tenpluetako batean interpretatuko zutela. Mojca Erdmann soprano alemaniarra ‘Amesetan’, ‘Lotoren lorak’ eta ‘Ez dot sinisten’ liederrak euskaraz abesten entzun ahal izateak hunkitu egin zituen han bildu zirenetako asko. Horrek baieztatu baino ez zuen egin Euskadiko Orkestra Sinfonikoa bere musika eta kultura hedatzeko tresna gisa duen balioa. Horren berri eman zuen Eusko Jaurlaritzako Kultura eta Hizkuntza Politikako sailburu Bingen Zupiriak, aretora bertaratu zenak: “txundituta nago aretoa hain beteta ikusteaz”, baita Maisuak txalo-zaparraden ondorioz zazpi aldiz eszenatokira agertu behar izan duela egiaztatzeaz ere. Zupiriak zera ere gaineratu zuen: “Herrialde bezala mundura atera nahi badugu, industria eta ekonomiaz gain, kultura ere esportatu behar da, eta Euskadiko Orkestrak bide horri ekin dio; eredu bihurtu da”. Zupiriak emanaldiaren kalitate altua ere goraipatu zuen.

Ondoren Elgar eta Mahler

Sorozabal jendaurrean aurkeztu ostean, Orkestrak musika unibertsalagoari heldu zion, inguru horietan ezagunagoa den esparru batean. Lehendabizi Orkestrak oso ondo prestatua daramatzan Elgarren Enigma Bariazioak eraman zituen atriletara, Linzen bi gau lehenago egin zuen bezala. Nachrichten austriar egunkariak gure Linzeko kontzertuari eskaini zion kritikan honakoa esan zuen: “Bariaziorik ezagunenean, Nimrod, orkestrak kultura pianistiko liluragarria jorratzen duela nabaritu zen”. Eta ondorio honetara ere iritsi zen austriar egunkaria: “Emanaldia koherentea izan zen, eta Mahlerren Laugarrenaren interpretazioa ere sekulakoa izan zen”.

Hori guztia oinarritzat hartuz, Orkestraren eszenaratzea sendoa eta dudagabea izan zen. Mahlerren Laugarrena konpositore alemaniarraren sinfonia ezagunenetakoa da. Ikusi besterik ez dago azken hamabost egunetan hiru aldiz programatu dutela obra hau Munichen, eta hil honen erdian Municheko Filarmonikoak ere horixe bera egingo duela Valery Gergieven zuzendaritzapean. Bestalde, Robert Treviño nazioarteko karrera intentsua ari da garatzen. Municheko Filarmonikoa areto honetan bertan zuzendu zuen, eta oraindik jendearen oroimenean dago Mahlerren Bosgarrenaren bere interpretazioa. Beraz, Robert Treviñok argi ikusi zuen hasiera-hasieratik Munichen bere Orkestrarekin asmo handiko programa batekin aurkeztu behar zuela. Eta horregatik hautatu zuen Mahler, bere indarra erakusteko, eta bere gaitasun, segurtasun, konbikzio eta energia osoarekin interpretatzeko. Eta hala izan zen emanaldi osoan barrena. Ondo konbinatuta eta Treviñorekin etengabeko konexioan, Mahlerren Laugarrenaren Orkestraren joaldia oso txalotua izan zen; hainbeste, non zazpi aldiz atera baitzen eszenatokira Treviño. Bere aldetik, Mojca Erdmannek, Linzeko gaixoalditik erabat osatuta, bere parte-hartzea burutu zuen, dotorezia eta fintasun osoz adieraziz musikagileak sinfoniaren azken mugimenduan aipatzen dituen plazer zerutarrak. Ezin izan zuen eszenatokia utzi harik eta bi bis eskaini zituen arte: lehenengoa, R. Straussen Azken lau kantak obrako ‘Morgen’; eta, bigarrena, Orkestrarekin bakarrik, Gimenezen La boda de Luis Alonsoren intermezzoa.

Kontzertuaren amaieran Treviño maisua pozez zoratzen zegoen gauak emandako guztiarekin. “Publikoa zoragarria da, Orkestra oso pozik dago, emanaldia bikaina izan da, eta uste dut jendea sinetsi ezinik dagoela Orkestra hau zeinen bikaina den. Oso harro nago guztietaz”, esan zuen.

Kultura sailburu eta Orkestraren Presidente Bingen Zupiriaz gain, kontzertuan izan ziren Municheko kontsul espainola, Francisco Pascual de la Parte; Cervantes Institutuaren ordezkariak; Municheko SPRIren bulegoko zuzendari Maria Sarricolea; eta bertan bizi den euskal komunitateko herritar batzuk. Guztiak geratu ziren txundituta Orkestraren kalitatea egiaztatzeaz, baita Helmut Pauli ere, Herkulessaaleko agendan kontzertua txertatzea lortu duen tokiko programadorea, ohituta dagoena hiriko bizitza musikal intentsu eta sona handikoarekin. “Orkestra hau handienen parean dago, soinua bikaina da eta espero ez genituen Mahlerren koloreak atera ditu; plazerra izan da Orkestra Munichera ekartzea”.

Bira ez da amaitu

Larunbatean berriz itzuliko gara Austriara, oraingoan Bregenzera, Orkestrarentzat lehendabizikoz. Festspielhausen izango dugu entzunareto, Konstantza lakuaren ertzean dagoen 1.600 eserlekuko aretoa, zeinerako sarrera guztiak agortu egin diren dagoeneko. Sorozabal eta Mahlerrekin jarraituko dugu han, eta Vadim Gluzman biolinjole prestigiodunari sarrera emango diogu, Prokofieven 2. Biolinerako kontzertuaren interpretazioarekin. Programa hau ere indartsua izango da, ibilbide luzeko bi solistarekin eta, berriz ere, musika euskalduna eta unibertsala uztartuko ditugu. Larunbatean, abenduak 8, 19:30ean, izango da kontzertua, bira honetarako programatu ditugu hiruetako azkenekoa.

Informazio gehiago

Anton Brucknerren baimenarekin (jatorriz Linzekoa eta atzoko entzunaretoaren izenaren arrazoia: Brucknerhaus), gure Orkestrak atzo Austria Garaiko hiriburuko kontzertua Aita Donostiaren Meditazioa obrarekin ireki zuen. Danubio ibaiaren ertzean euskal konpositorea entzun eta interpretatzeak asko hunkitu zuen Orkestra. Eta are gehiago berak bataiatu zuen Elena Martínez de Murguía, izan ere, bere osaba zaharrak 1908an organorako idatzi zuen obra hau, geroago orkestratu zena, izan baitzen atzo Orkestrak Linzen interpretatu zuen lehen obra. Lana laburra da, delikatua, eta nor bere baitan biltzeko gonbidapen bat ere bada. Orkestrak bere historian lehendabizikoz jo zuen jendaurrean Aita Donostiaren lan hau.

Elgar sartu zen azken orduan Linzen

Kontzertu-programak ustekabe bat ere izan zuen, ordea. Mojca Erdmann sopranoa, biran gurekin datorrena eta hasiera batean atzoko kontzertuaren lehen zatian Mozart interpretatu behar zuena, ondoezik sentitu zen eguerdian eta zera erabaki behar izan zuen: kontzertu guztiari aurre egiteko gai ez zenez izango, bere indarrak Mahlerrek Laugarren sinfoniaren bigarren zatirako gordetzea. Zailtasunak zailtasun, Orkestrak laster aurkitu zuen irtenbidea: berez Municheko kontzertuaren lehen zatirako gordea zegoen arren, Elgarren Enigma bariazioak ekarri ziren Linzeko atriletara Aita Donostiaren ostean, kontzertuaren lehen zatia borobiltzeko. Orkestrak ondo prestatua zeraman obra eta konfiantza osoz jo zuen, izan ere, pasa den astean egunero interpretatu baitzuen bere Abonu Denboraldiaren baitan. Obra osatzen duten hamalau bariazioak konpositore britainiarraren lagunei buruzkoak dira, eta ospea lortzeko balio izan zioten Elgarri. Bernhard Prammer organojolea Mozart interpretatzeko prest zegoen, baina berak ere Enigma bariazioen partiturarekin ordezkatu behar izan zuen. Aretoaren goiko partean dagoen organoak 4.000 hodi ditu, eta nortasun handia ematen dio espazioari.

Mahler eta gehiago bigarren zatian

Linzeko Brucknerhausak duen akustika bikaina, aski ezagun dena, baliatuz Orkestrak Mahlerren Laugarren sinfonia maisuki interpretatu zuen, Robert Treviño gure titularraren bertsioan. Mojca Erdmann sinfoniaren laugarren mugimenduan agertu zen. Azken txanpa honetan Mahlerrek sopranoaren ahotsa jartzea erabaki zuen bizitza zerutarraren gozamenari erreferentzia egiteko. Publikoak txalo-zaparrada batekin erantzun zuen eta Internationale Orchester ziklora gonbidatutako euskal orkestraren soinua “bikain”-tzat jo zuen. Biretan ohikoa izaten den moduan, bi orduren ostean, Orkestrak bis batekin amaitu zuen kontzertua: Giménezen La boda de Luis Alonso zarzuelako intermezzoarekin.  

Behin aretoa hustuta, Brucknerhauseko jantzigeletan emozioa eta alaitasuna nabari zen, zorion-hitzak musikarien artean, baita kontzertuaren antolatzaileen artean ere, eta, batez ere, poz handia zuzendari titularrarengan. Robert Treviñok lehen nazioarteko bira du hau titular bezala zuzentzen duen bere bizitzako lehen orkestrarekin, “odolean” daramanarekin, eta Linzen “bikain” bezala laudatu dutenarekin.

Gaur Austriako hiriaz gozatzeko momentua da, baina baita Munichen pentsatzen hastekoa ere, bihar, osteguna, 20:00etan, azterketa zaila dugulako bertako Herkulessaal aretoan.

Informazio gehiago

Gaur, ostirala, azaroak 30, Euskadiko Orkestra Sinfonikoaren azken entsegua izan da Austria eta Alemaniara abiatu aurretik Linz, Bregenz eta Munichen kontzertu bana eskaintzeko. Orkestrarentzat Denboraldiko nazioarteko erronka artistiko garrantzitsuena izango da eta Robert Treviño zuzendariarekin egingo duen lehen bira ere bai.

Baskisches Nationalorchester, horrela aurkeztu dute gure Orkestra, eta Treviño ez dira, ordea, bakarrik joango. Mojca Erdmann soprano alemaniarra eta Vadim Gluzman biolinjole israeldarra izango dituzte alboan, biak kontzertu-bira honetara gonbidatutako bakarlari handiak.

Programak eta kontzertuak

Orkestra astelehenean, abenduak 3, abiatuko da Austria eta Alemaniarantz, eta musika-tradizio handiko eta publiko zorrotzeko Europako erdiguneko hiri eta aretoetan hiru kontzertu eskainiko ditu: abenduaren 4an Linzeko Brucknerhausen, abenduaren 6an Municheko Herkulessaalen eta abenduaren 8an Bregenzeko Festspielhausen.

Hiru kontzertuak euskal musikarekin hasiko dira: Aita Donostiaren Meditazioa obrarekin Linzen, eta Pablo Sorozabalen Siete Lieder (hautaketa)-rekin Munichen eta Bregenzen, Erdmannen ahotsean, lehendabizikoz euskaraz entzungo dena. Sorozabal kultura alemaniarraren miresle handia izan zen eta 1929an idatzi zuen obra hau. Bere musika euskal erritmo eta modulazioz betea dago, eta lied bakoitza bere lagunetakoren bati eskainia dago, guztiak euskal kulturako pertsona famatuak. Bere zazpi liederrak Euskal Konpositoreen Bildumaren parte dira, Euskadiko Orkestra Sinfonikoan Claves disko-etxearentzat grabatuta. Bilduma hori erreferente ezinbestekoa bilakatu da gure herrialdeko musika sinfonikoan.

Hiru kontzertuek Mahlerren Laugarren Sinfonia, musikagile alemaniarraren obra ezagunenetakoa, eramango dute programaren bigarren zatian, Mojca Erdmann soprano alemaniarrarekin bakarlari-paperean. Baina hiri bakoitzak tonu ezberdina izango du kontzertuen lehen zatietan.

Linzen, Aita Donostiaren obraren ostean, Orkestrak eta Erdmannek Mozarten soprano-aria eta eliza-sonata sorta bat interpretatuko dute.

Munichen, Sorozabalen Siete lieder obraren hautaketaren ostean, Elgarren Enigma Bariazioak lana eramango du Orkestrak atriletara, Mahlerren Laugarren Sinfoniarekin kontraste nabarmena eginaz. Programa zaila izango da, baina Euskadiko Orkestra Sinfonikoaren indarra erakusteko balioko du, Robert Treviñoren zuzendaritzapean. Honako bideo honetan Treviñok eta Erdmannek Municheko kontzertuaren programa aztertzen dute:

Azkenik, Bregenzen, Erdmannek Sorozabalen lana interpretatu ondoren, Prokofieven Biolinerako 2. Kontzertua joko du Vadim Gluzmanek bakarlari gisa.

Biran abiatu aurretik, Orkestrak bihar, abenduak 1, 11:00etan, Entsegu orokor irekia eskainiko du, Miramongo Matinéeen programazioaren baitan. Luxuzko salbuespena izango da ziklo honen baitan, normalean formatu txikiko ganbera-kontzertuak hartzen baititu barne. Orkestrak Mojca Erdmann izango du ondoan kontzertu honetan, birara eramango duen programaren zati bat interpretatzeko: Mahlerren 4. Sinfonia eta Mozarten soprano-aria eta eliza-sonata batzuen hautaketarekin. Matinée honetara bertaratzeko sarrerak agortu egin dira dagoeneko.

Treviño eta bere nazioarteko karrera intentsua

Treviño nazioarteko karrera intentsua ari da garatzen. Europan soilik, dagoeneko honako orkestra entzutetsuak zuzendu ditu, eta arrakasta osoz, gainera: Stuttgarteko Sinfonikoa, Leipzigeko Gewandhaus, Rotterdamekoa, Vienako Tonküstler, eta baita Municheko Filarmonikoa ere. Azken orkestra hori Herkulessaalen bertan zuzendu zuen, gogoangarria izan zen Mahlerren Bosgarren Sinfoniaren interpretazio ahaztezin batekin. Hain zuzen, Mahlerren interpretazio bikainengatik ezagun egiten hasi da Robert Treviño eta musikagile alemaniarraren bere azken bertsioek —London Symphony Orchestraren, London Philarmonic-aren eta Zuricheko Tonhalleren buru egin dituenak—publikoaren eta kritikaren laudorioak jaso dituzte. Oraingoan bere Orkestrarekin itzuli nahi du Municheko eszenatoki famatu honetara, non Euskadiko Orkestra Sinfonikoak 2003an jo zuen lehendabizikoz.

Orkestraren nazioarteko presentzia

Euskadiko Orkestra Sinfonikoak betidanik hartu du aintzat bere misioetako bat: euskal kulturaren enbaxadore izatearena. Horregatik, bere 36 urtetako historian, nazioarteko eszenatoki garrantzitsu ugaritan egon da presente, modu askotara eta helburu ezberdinekin.

Jaialdi eta Denboraldi askotan egon da, adibidez, Biennale di Venezian edo Versailleseko Opera Royal Châteaun (sarri bertaratzen da Malandain Ballet Biarritzekin eta denboraldi honetan ere hala egingo du 2019ko martxoan “Marie Antoinette” estreinatzeko).

Orkestren elkartruke ugaritan ere parte hartu du, Düsseldorfeko Orkestrarekin, Milaneko Giuseppe Verdi Orkestrarekin edota Bordeleko ONBArekin, azken honekin sarritan.

Baina nazioartean presentzia izateko formatu ezagunena kontzertu-birak egitea izan da Euskadiko Orkestra Sinfonikoarentzat, eta horren adierazgarri, bere 18. nazioarteko bira izango da oraingo hau. 1984tik Orkestra Argentinan, Txilen, Brasilen, Ingalaterran eta Italian izan da, besteak beste. Baina, batez ere, Europako erdiguneko hirietako eszenatokietan eskaini du kontzertu gehien: Alemanian (Frankfurt, Stuttgart, Passau, Bayreuth, Augsburg, Hanburgo, Bremen, Düsseldorf eta Munich), Austrian (Viena, Salzburgo, Linz) eta Suitzan (Luzerna, Zurich, Gstaad). Oraingoan Munichen (hirugarrenez) eta Linzen (laugarrenez) errepikatuko du eta estreinakoz arituko da Bregenzen.

Bestalde, Basque Country markaren eta Bavieraren eta Bregenz barne hartzen duen eskualde austriarraren arteko harremanaren beste adibide bat bezala, Bregenzerako bisitaren aurretik “Bilbao – Bregenz” erakusketa kolektiboa hartu du Bregenz Kunsthausak. Azken hamar urteotan (2006-2016) Bregenzeko Kunsthausen eta BilbaoArteren artean 40 artistak egin dituzten obren oroitzapenezko erakusketa bat izango da.

Biraren programa

2018ko abenduak 4: Brucknerhaus, Linz (Austria)

AITA DONOSTIA: Meditazioa
W.A. MOZART: Soprano-aria eta eliza-sonaten hautaketa:

• Church sonata nº 14, k.278
• Ergo interest… Quaere superna, Recit and Aria in G major, K.143 (73a)
• Vesperae solennes de confessore, K.339. “Lauate Dominum” in F major
• Church sonata nº 16, in C major, K.329 (317a)
• Coronation Mass, K.317. “Agnus Dei” in F major

G. MAHLER: Laugarren Sinfonia

Robert Treviño, zuzendaria
Mojca Erdmann, sopranoa

2018ko abenduak 6: Herkulessaal, Munich (Alemania)

P. SOROZABAL: Zazpi Lieder (hautaketa: 1, 4, 5)
E. ELGAR: Enigma Bariazioak, Op.36
G. MAHLER: Laugarren Sinfonia

Robert Treviño, zuzendaria
Mojca Erdmann, sopranoa

2018ko abenduak 8: Festspielhaus, Bregenz (Austria)

P. SOROZABAL: Zazpi Lieder (hautaketa: 1, 4, 5)
S. PROKOFIEV: Biolin eta orkestrarako 2. kontzertua
G. MAHLER: Laugarren Sinfonia

Robert Treviño, zuzendaria
Mojca Erdmann, sopranoa 
Vadim Gluzman, biolina

Informazio gehiago

Irail amaieran Abonu Denboraldia inauguratu ostean, Robert Treviño zuzendari titularrak berriz hartuko du Euskadiko Orkestra Sinfonikoaren batuta hirugarren abonu-programan, Agata erupzioan izenekoa. Kontzertuak Gasteizko Principal Antzokian hasiko dira astelehenean, azaroak 26, eta gainontzeko hirietan jarraituko dute ondoren: asteartean, azaroak 27, Iruñeko Baluarte Auditoriumean; asteazkenean, azaroak 28, Bilboko Euskalduna Jauregian; eta ostegun eta ostiralean, azaroak 29 eta 30, Donostiako Kursaal Auditoriumean. Guztiak 20:00etan izango dira.

Programako gonbidatu berezia Stephen Hough pianojole, konpositore eta idazlea izango da, eta bere ibilbidean lehendabizikoz egingo dio Euskadiko Orkestra Sinfonikoari bisita. 1983an New Yorken Naumburg Lehiaketan Lehen Saria eskuratu zuenetik, munduko orkestra onenetako gehienetan jo du eta sona handiko entzunaretoetan eman ditu kontzertuak. Hough sarri gonbidatu dute jaialdi garrantzitsuetara, adibidez, Salzburgokora, La Roque d’Anthérone-ra, Edinburgokora eta Londreseko BBC Proms-era. Bere diskografia zabalak nazioarteko sari ugari bildu ditu, besteak beste Diapason d’Or de l’Annee, Grammyetarako hainbat nominazio eta 8 Gramophone Sari.

Houghek konposatu du Orkestraren enkarguz kontzertu-programa berri hau irekiko duen obra: Agata: a Basque Fantasy. Obra hau eraikitzeko, pianojole ospetsuak Santa Ageda euskal kanta tradizionala hartu du oinarri, eta orkestraren parte bezala txistua txertatzearen bidez, konposizio berri bat sortu du. Houghek Robert Treviño zuzendari titularraren omenez sortu duen obra honetan Garikoitz Mendizabal izango da txistua jotzearen arduraduna. Lan hau, zalantzarik gabe, balio handiko ekarpena da euskal errepertorioarentzat, txistua ez baita ohiko musika-tresna orkestraren formazioan, eta bere aurkezpena Euskaraldiarekin bat etorrarazi da, azaroaren 23a eta abenduaren 3a bitartean gertatzen ari den euskararen aldeko egitasmoarekin, alegia.

Euskal kulturarentzat garrantzitsua den ekarpen honen ostean, “bariazioak” kontzeptuan inspiratuta dagoen 2018/2019 Denboraldi honetan ezinbestekoak diren bi autoreren bi obra goiztiar banatan oinarrituko da programa.

Batetik, Antonin Dvoraken Pianorako kontzertua entzun ahal izango da, eta Stephen Hough piano-bakarlari lanetan arituko da bertan. Biolinjole bikaina zen baina pianojole gisa aintzatespen handirik inoiz izan ez zuen txekiar konposatzaileak idatzitako partitura hau betidanik oso zailtzat jo dute pianojoleek, bereziki esku ezkerrarentzat oso nekeza den zati bat ere barne hartzen duelako. Arrazoi horregatik, ez da inoiz gehiegi goraipatu obra hau, ezta gehiegitan jo ere, ez behintzat harik eta Houghek berak, bere interpretazio bikainari esker, azken aldian modan jarri duen arte.

Azkenik, kontzertu-programa Edward Elgarren Enigma bariazioak obrarekin itxiko da. Hamalau musika-erretratu hauetan konposatzaile britainiarrak lagun eta senideen izaeraren ezaugarriak islatu zituen. Bere heriotzan, Elgarrek ez zuen ebatzi obrari buruzko enigma nagusia: antza, ezkutuko melodia bat dago obra honetan, eta bariazioekin kontrapuntuan sar daiteke. Ia ehun urte igaro diren honetan, enigma ez da argitu.

Kontzertuen astearen amaieran, ostiralean, azaroak 30, Stephen Houghek Musikeneko piano-ikasleei masterclass bat eskainiko die. Ekimen hau Euskadiko Orkestra Sinfonikoak eta Musikenek Aula Jordá Gela izenburupean sinatutako hitzarmenaren baitan kokatzen da. Horri esker, kontserbatorioko ikasleek lehen eskutik ezagutu ditzakete Orkestraren Abonu Denboraldian parte hartzen duten bakarlari handietako batzuk.

Sarrerak salgai (10€tik 35€ra). Kontzertu hauetarako sarrerak salgai daude euskadikoorkestra.eus webgunean eta kontzertu-aretoetako webguneetan zein leihatiletan. "Azken ordu gaztea": 30 urtetik beherako lagunek aukera izango dute gune guztietako sarrerak 10€tan erosteko, kontzertua hasi baino 30 minutu lehenago (leihatilan).

Informazio gehiago

Euskararen erabilera bultzatzea xede duen Euskaraldia ekimenak azaroaren 23tik abenduaren 3ra bere 11 egun nagusiei ekiteko bezperan, Euskadiko Orkestra Sinfonikoak talde-argazki handi baten bidez bistaratu nahi izan du ekimenari emandako babesa.

Orkestra osatzen duten 100 musikari eta administrazioko kide inguru Orkestraren Miramongo egoitzan elkartu dira gaur goizean argazkia ateratzeko, aski ezagun diren Euskaraldiaren ikurrekin eta iruditeriarekin. Modu horretara ikusarazi nahi izan du Orkestrak Euskaraldiaren sustatzaile dela.

Gainera, gaur arrazoi bikoitza du Orkestrak elkartzeko eta ospatzeko: azaroak 22 izanik, Santa Zezilia eguna baita, musikarien zaindaria.

Euskal fantasia

Babesaren erakusgarri gisa gaur egindako keinu hau hurrengo abonu-programan hezurmamituko da, Orkestra hitzetik ekintzara pasako baita orduan. Izan ere, azaroaren 26tik 30era ohiko lau hiriburuetan Orkestrak emango dituen kontzertuetan Stephen Hough pianojole eta konposatzaile britainiarrak Orkestraren enkarguz idatzi duen Agata: a Basque Fantasy obra aurkeztuko du. Obra hau eraikitzeko, Hough pianojole entzutetsuak Santa Ageda euskal kanta tradizionala hartu du oinarri eta, txistua orkestraren parte eginaz, lan berri bat konposatu du.

Zalantzarik gabe, ekarpen nabarmena da euskal kulturarentzat ekintza hau, txistua ez baita ohiko musika-tresna orkestraren formazioan.

Informazio gehiago

Berriz itzuli da dantza Euskadiko Orkestra Sinfonikoaren programaziora, Malandain Ballet Biarritz konpainiarekin lankidetzan oraingoan ere. Izan ere, azken urteotan, fruitu ahaztezinak eman baititu, adibidez, Errauskine edo Ederra eta piztia. Oraingoan, beste emakumezko pertsonaia baten historia hautatu da: Marie Antoinette.

Obra honek Thierry Malandainen koreografia du eta, musikari dagokionez, Joseph Haydnen lau lan hartzen ditu oinarri:  6., 7. eta 8. Sinfonia goiztiarrak, ezizenez “Goiza”, “Eguerdia” eta “Arratsaldea”, hurrenez hurren, baita 73. Sinfonia ere, “Ehiza” bezala ezagutzen dena. Ikuskizunak Mélanie Levy-Thiébaut orkestra-zuzendaria izango du maistratzat, errepertorio koreografiko eta zinematografikoko espezialista handia.

Obra hau Château de Versailles Spectacleseko zuzendari Laurent Brunner-ek egindako gonbidapen baten ondorio da, eta Frantziako erregina enblematiko honen bizitza du inspirazio-iturri. Balletak Marie Antoinetteren ibilbidea berrikusten du, Opéra Royalen lehen aldiz agertu zenetik, bizitzaren bukaerara arte, non austriar dohakabeak «zorigaiztoaren izarra» bihurturik amaitu zuen.

Programa honen aurre-estreinaldia Biarritzeko Gare du Midi Antzokian izango da ostiral eta larunbat honetan, azaroak 16 eta 17, 20:30ean. Sarrerak Malandain Ballet Biarritzen webgunearen bidez eros daitezke.

Ondoren Orkestraren Abonu Denboraldian eta Château de Versaillesen

Biarritzeko aurre-estreinaldiaren ostean, programa hau Euskadiko Orkestra Sinfonikoaren Abonu Denboraldira iritsiko da. Otsailaren 14tik 21era, Donostian, Iruñean eta Bilbon, Croissant, Plié eta Relevé izenburupean eskainiko da Marie Antoinetteri buruzko programa hau, berriz ere Mélanie Levy-Thiébauten zuzendaritzarekin.

Amaitzeko, obraren estreinaldi handia martxoaren 29tik 31ra gertatuko da Château de Versaillesen egiten den sona handiko Opéra Royal : les grands concerts de Versailles zikloaren baitan.

Informazio gehiago

Larunbat honetan, azaroak 10, 11:00etan, Miramongo Matinéeen zikloak egutegiko laugarren hitzorduarekin jarraituko du: Tantris Ensemblek eskainiko duen ‘Moz-art’ kontzertua. Ganbera-talde hau Euskadiko Orkestra Sinfonikoaren hari-sekzioko hamalau musikarik osatuko dute, eta Carlos Ocañaren zuzendaritzapean joko dute errepertorioa.

Matinéea bi zatitan banatuko da: horietako lehena Mozarten Divertimentoarekin hasiko da eta Alfred Schnittkeren Moz-art à la Haydnekin amaituko. Schnittkek Mozarten amaitu gabeko Pantomima musikala obraren zatiak erabiltzen ditu Moz-art à la Haydn konposatzeko, bi biolinentzako eta harizko ensemble txiki batentzako. Obraren hasieran, interpreteak Mozarten pantomima iluntasun osoan inprobisatzen dute. Une horretatik aurrera, eszenatokia txotxongilo-antzerki batean bihurtzen da, harik eta Joseph Haydnen 45. Sinfoniaren, “agurren” sinfoniaren, tankera berean amaitzen den arte. Hau da, musikariak banan-banan ateratzen hasten dira eszenatokitik, musika-diskurtsoa disolbatzen den aldi berean.

Bestalde, Xostakovitxek bere Ganbera-sinfonia “faxismoaren eta gerraren biktimei” eskaini zien, eta bere burua horien artean kokatzen zuen. Obraren bost mugimenduak Xostakovitx une horretan bizitzen ari zen zailtasunen isla dira. Bere konfiantzazko lagun Lev Lebedinskyk esan zuen: “Bere bizitzaren agurra zen […] Egun batean, laukotea pianoan jo zidan eta esan zidan, negar batean, bere azken obra izango zela”. Lan honek gizateriaren alderdi ilunenen estetika konplexua arakatzen

Sarrera solteak (7€) salgai daude euskadikoorkestra.eus webgunean eta Kursaal Auditoriumeko leihatilan. Gainera, leku librerik geratuko balitz, Orkestraren egoitzako leihatilan bertan eros ahal izango lirateke kontzertuaren egunean.

Miramongo Matinéetara eroso joateko, Euskadiko Orkestrak doako autobus-zerbitzua eskainiko dio bertaratu nahi duen orori. 10:25ean abiatzen da autobusa Gipuzkoa Plaza 4tik eta geldialdiak egiten ditu Antso Jakituna 18an eta Madril Hiribidea 34an.

Miramongo Matinéeek Kutxa Fundazioaren babesa dute sortu zirenetik.

KONTZERTUAREN FITXA

TANTRIS ENSEMBLE
Moz-art
I
W. A. Mozart
Divertimentoa fa maiorrean, K.138 [11’]

A. Schnittke
Moz-art à la Haydn [13’]

II
D. Xostakovitx (R. Barshaien moldaketa)
Ganbera-sinfonia do minorrean, 110a [25’]

Informazio gehiago